1933
Joer
◄ |
19. Joerhonnert |
20. Joerhonnert
| 21. Joerhonnert
◄◄ |
◄ |
1929 |
1930 |
1931 |
1932 |
1933
| 1934
| 1935
| 1936
| 1937
| ►
| ►►
Dës Säit befaasst sech mam Joer 1933.
Evenementer
ännerenEuropa
änneren- Januar: Den António de Oliveira Salazar féiert a Portugal eng Geheimpolizei, d'PVDE (Polícia de Vigilância e Defesa do Estado) an. Méi spéit am Joer trëtt d'Verfassung vum Estado Novo a Kraaft.
- 10. Februar: E Gasometer explodéiert zu Neunkirchen (Saar); ronn 70 Leit stierwen, a grouss Deeler vun der Stad ginn zerstéiert.
- : An Éisträich léist d'Parlament sech selwer op; Ufank vum 4. MäerzAustrofaschismus.
- 29. Oktober: A Spuenie gëtt déi der faschistesch Falange gegrënnt.
- 19. November: Bei de Parlamentswalen a Spuenie gewannen d'Rietsparteien; déi Liberal an d'Sozialisten, déi bis do un der Regierung waren, verléiere staark.
- 23. Dezember: Zuchaccident bei Lagny; 204 Doudeger an 120 Blesséierter.
Däitscht Räich
änneren- 30. Januar: Den Adolf Hitler gëtt zum däitsche Reichskanzler ernannt ("Machtergreifung").
- : De 1. FebruarReichstag, d'däitscht Parlament, gëtt op Wonsch vum Hitler vum President Paul von Hindenburg opgeléist.
- : Den Hitler hält seng éischt Ried virun der Reichswehr an definéiert d'Zil vu senger Aussepolitik: " 3. FebruarLebensraum im Osten" a récksiichtlos "Germaniséierung" vun deenen Territoiren.
- : D'Versammlungs- an d'Pressefräiheet ginn duerch Veruerdnung an Däitschland limitéiert. 4. Februar
- 27. Februar: Brand vum Reichstag; den 28. Februar gëtt an der Reichstagsbrandverordnung ë. a. d'Kommunistesch Partei verbueden.
- : Neiwale fir de Reichstag; d' 5. MäerzNSDAP kritt 43 % vun de Stëmmen.
- 20. Mäerz: D'Konzentratiounslager Dachau gëtt opgeriicht.
- 23. Mäerz: Den däitsche Reichstag stëmmt fir d'Gesetz zur Behebung der Not von Volk und Reich, dat als "Ermächtigungsgesetz" bekannt gëtt an dem Hitler erméiglecht, och ouni d'Parlament Gesetzer z'erloossen.
- : D'Nationalsozialisten organiséieren e 1. AbrëllBoykott vu jiddesche Geschäfter, Affekoten an Dokteren.
- : 2. MeeGewerkschafte gi verbueden.
- 10. Mee: Zu Berlin gi Bicher vun Auteuren, déi den Nationalsozialisten net passen, verbrannt.
- 10. Mee: D'Deutsche Arbeitsfront gëtt gegrënnt, d'Streikrecht ofgeschaaft.
- 14. Oktober: De Joseph Goebbels erkläert den Austrëtt vun Däitschland aus dem Vëlkerbond.
- : Mam Gesetz zur Sicherung der Einheit von Partei und Staat gëtt en Eeparteiesystem agefouert. All Parteien ausser der NSDAP sinn ewell verbueden. 1. Dezember
Lëtzebuerg
änneren- 15. Mäerz: D'Compagnie Luxembourgeoise de Radiodiffusion fänkt hire reegelméissege Radiosprogramm an e puer Sproochen un.
Afrika
ännerenAmerika
ännerenUSA
änneren- : De 4. MäerzFranklin D. Roosevelt gëtt 32. US-President, a fänkt gläich un, säin New Deal-Programm ëmzesetzen.
- : Duerch dat 21. Amendement vun der Verfassung vun de Vereenegte Staate gëtt dat 18. Amendement opgehuewen, an d' 5. DezemberProhibitioun nees ofgeschaaft.
Mëttel- a Südamerika
änneren- : De 1. JanuarJuan Bautista Sacasa gëtt President vun Nicaragua.
Asien
änneren- 27. Mäerz: Japan erkläert säin Austrëtt aus dem Vëlkerbond.
Ozeanien & Pazifik
ännerenArabesch Welt
ännerenKonscht a Kultur
ännerenMolerei
ännerenLiteratur
ännerenMusek
ännerenWëssenschaft an Technik
ännerenSport
änneren- 12. Februar: Déi lëtzebuergesch Foussballnationalekipp spillt zu Lyon 2:2 géint Frankräich. Déi zwéi Goler fir d'Lëtzebuerger huet de Jean Kremer geschoss[1].
- : Déi lëtzebuergesch Foussballnationalekipp verléiert, am Kader vun der 25-Joer-Feier vun der 4. JuniFLF, an der Stad Lëtzebuerg 1:4 géint Frankräich. De Gol fir d'Lëtzebuerger huet de Pierre Bommertz geschoss[2].
- : Déi lëtzebuergesch Foussballnationalekipp gewënnt, am Kader vun der 25-Joer-Feier vun der FLF, an der Stad Lëtzebuerg 3:1 géint d'Belsch. D'Goler fir d'Lëtzebuerger hunn de 5. JuniJoseph Walthener an de Pierre Bommertz (2) geschoss[3].
- 24. September: Déi lëtzebuergesch Foussballnationalekipp verléiert zu Neuchâtel 0:1 géint d'Schwäiz[4].
Gebuer
änneren- : 3. JanuarJoseph Luzzi, lëtzebuergesche Foussballspiller.
- : 6. JanuarEmil Steinberger, Schwäizer Kabarettist, Schrëftsteller, Regisseur a Schauspiller.
- : 7. JanuarRichard F. Kneip, US-amerikanesche Politiker.
- 16. Januar: Susan Sontag, US-amerikanesch Schrëftstellerin, Essayistin a Publizistin.
- 16. Januar: Roger Ludwig, lëtzebuergesche Vëlossportler.
- 17. Januar: Dalida, Schlagersängerin a Schauspillerin.
- 18. Januar: John Boorman, brittesche Regisseur, Dréibuchauteur a Produzent.
- 20. Januar: Jean-Antoine Injalbert, franséische Sculpteur.
- 21. Januar: Habib Thiam, senegaleesesche Politiker.
- 24. Januar: Liliane Thorn-Petit, lëtzebuergesch Journalistin a Publizistin.
- 25. Januar: Corazón Aquino, philippinnesch Presidentin.
- 28. Januar: António Cardoso e Cunha, portugisesche Politiker.
- 28. Januar: Susan Sontag, US-amerikanesch Schrëftstellerin.
- 29. Januar: Sacha Distel, franséische Chansonnier a Komponist.
- : 5. FebruarHenri Klees, lëtzebuergesche Sproochwëssenschaftler.
- : 9. FebruarHiroki Kōsai, japaneschen Astronom.
- 12. Februar: Costa-Gavras, griichesch-franséische Regisseur.
- 13. Februar: Kim Novak, US-amerikanesch Filmschauspillerin.
- 13. Februar: Mario Caiano, italieenesche Filmregisseur.
- 13. Februar: Emanuel Ungaro, franséische Moudendesigner.
- 17. Februar: Alain Schaack, lëtzebuergesche Politiker.
- 18. Februar: Yoko Ono, japanesch-amerikanesche Kënschtlerin a Sängerin.
- 18. Februar: René Grün, lëtzebuergesche Boxer.
- 18. Februar: Mary Ure, schottesch Schauspillerin.
- 20. Februar: Bonifatius Stirnberg, däitsche Sculpteur.
- 21. Februar: Nina Simone, Jazz- a Bluessängerin, Pianistin a Songschreiwerin.
- 21. Februar: Bob Rafelson, US-amerikanesche Filmregisseur
- 22. Februar: Christopher Ondaatje, brittesch-kanadesche Schrëftsteller a fréieren Entreprener.
- 24. Februar: Judah Folkman, amerikaneschen Zellbiolog a Medezinner.
- : 1. MäerzRoger Manderscheid, lëtzebuergesche Schrëftsteller.
- : 3. MäerzWilly Allamano, lëtzebuergeschen Auteur deen iwwer Biergbau schreift.
- Alfredo Landa, spuenesche Schauspiller. 3. Mäerz:
- Tomás Milián, kubanesche Schauspiller. 3. Mäerz:
- : 4. MäerzElsy Jacobs, lëtzebuergesch Vëlossportlerin.
- 11. Mäerz: Fathi Arafat, palestinensesche Politiker.
- 11. Mäerz: Sandra Milo, italieenesch Schauspillerin.
- 14. Mäerz: Michael Caine, brittesche Schauspiller.
- 14. Mäerz: Quincy Jones, US-amerikanesche Musek-, Tëlees- a Filmproduzent a Museker.
- 15. Mäerz: Philippe de Broca, franséische Filmregisseur.
- 15. Mäerz: Ruth Bader Ginsburg, US-amerikanesch Juristin.
- 19. Mäerz: Philip Roth, US-amerikanesche Schrëftsteller.
- 20. Mäerz: Nic Joosen, belsch Molerin a Sculptrice.
- 20. Mäerz: Michael Pfleghar, däitsche Filmregisseur.
- 20. Mäerz: Renato Salvatori, italieenesche Schauspiller.
- 22. Mäerz: May Britt, schweedesch Schauspillerin.
- 22. Mäerz: Michel Hidalgo, franséische Foussballspiller an -trainer.
- 25. Mäerz: Josy Simon, lëtzebuergesche Politiker a Sportler
- 25. Mäerz: Fernand Schons, lëtzebuergesche Wënzer a Moler.
- 26. Mäerz: Tinto Brass, italieenesche Regisseur, Produzent an Dréibuchauteur.
- 27. Mäerz: Robert Castel, franséische Soziolog.
- 30. Mäerz: Luis Bacalov, argentinesch-italieenesche Komponist.
- 30. Mäerz: Jean-Claude Brialy, franséische Schauspiller a Regisseur.
- 31. Mäerz: Hedwig Bilgram, däitsch Organistin an Cembalistin.
- : 1. AbrëllConstant Winandy, lëtzebuergesche Foussballspiller.
- : 2. AbrëllGyörgy Konrád, ungaresche Schrëftsteller.
- : 3. AbrëllProsper Kayser, lëtzebuergeschen Anästhesist, Genealog an Auteur.
- : 4. AbrëllFrits Bolkestein, hollännesche Manager a Politiker.
- : 7. AbrëllWayne Rogers, US-amerikanesche Schauspiller
- : 9. AbrëllJean-Paul Belmondo, franséische Schauspiller.
- Gian Maria Volonte, Schauspiller. 9. Abrëll:
- René Burri, Schwäizer Fotograf. 9. Abrëll:
- 10. Abrëll: Chelo Alonso, kubanesch Dänzerin a Schauspillerin.
- 12. Abrëll: Montserrat Caballé, spuenesch Operesängerin (Sopran).
- 14. Abrëll: Aloyse Bisdorff, lëtzebuergesche Professer a Politiker.
- 15. Abrëll: David Hamilton, brittesche Fotograf.
- 15. Abrëll: Charles Sowa, lëtzebuergesche Sportler.
- 19. Abrëll: Jayne Mansfield, US-amerikanesch Schauspillerin.
- 25. Abrëll: Marina Malfatti, italieenesch Schauspillerin.
- 30. Abrëll: Willie Nelson, US-amerikanesche Country-Sänger a Songwriter.
- : 1. MeeMathias Schiltz, lëtzebuergesche Geeschtlechen, Generalvikar an Auteur.
- : 2. MeeJoseph Kinsch, lëtzebuergeschen Industriellen.
- : 3. MeeJames Brown, US-amerikanesche Museker, Dänzer a Sänger, Godfather of Soul.
- Steven Weinberg, US-amerikanesche Physiker 3. Mee:
- Jean Thill, lëtzebuergesche Jurist an Auteur. 3. Mee:
- : 5. MeeCarlo Meintz, lëtzebuergesche Politiker.
- : 7. MeeMarthe Bigelbach-Fohrmann, lëtzebuergesch Politikerin an Deputéiert.
- : 9. MeeFrançois Schlechter, lëtzebuergesche Ringer.
- 10. Mee: Nelly Wies, lëtzebuergesch Sportlerin am Bouschéissen an Olympionickin.
- 10. Me: Françoise Fabian, franséisch Schauspillerin.
- 15. Mee: Marianne Hold, däitsch Schauspillerin.
- 16. Mee: Anne-Marie Coffinet, franséisch Schauspillerin.
- 17. Mee: Jean Vautrin, franséischen Auteur a Filmregisseur.
- 21. Mee: Maurice André, franséische Trompettist.
- 23. Mee: Joan Collins, brittesch Schauspillerin, Fotomodel an Auteur.
- 24. Mee: Emile Back, lëtzebuergesche Gewerkschaftler a Politiker.
- : 4. JuniGodfried Danneels, belsche Kardinol.
- : 7. JuniÉmile van der Vekene, lëtzebuergeschen Auteur.
- 11. Juni: Gene Wilder, US-amerikanesche Schauspiller.
- 16. Juni: René Kohn, lëtzebuergesche Schwëmmer.
- 18. Juni: Jerzy Kosiński, US-amerikaneschen Auteur.
- 20. Juni: Brett Halsey, US-amerikanesche Schauspiller
- 22. Juni: Jacques Martin, franséische Radio- an Televisiounsanimateur.
- 22. Juni: Lex Roth, lëtzebuergesche Sprooch-Aktivist.
- 26. Juni: Claudio Abbado, italieeneschen Dirigent.
- 30. Juni: Lea Massari, italieenesch Schauspillerin.
- : 5. JuliJean-Paul Pier, lëtzebuergesche Mathematiker an Universitéitsprofesser.
- : 6. JuliJean-Pierre Mocky, franséische Filmregisseur a -schauspiller.
- : 7. JuliLucien Karier, lëtzebuergesche Foussballspiller.
- : 8. JuliMarty Feldman, brittesch-US-amerikaneschen Auteur, Schauspiller a Regisseur.
- 13. Juli: Henri Folmer, lëtzebuergesche Sproocheprofesser an Direkter vum Kolléisch.
- 14. Juli: Adrien Ries, lëtzebuergeschen Auteur.
- 16. Juli: Brad Harris, US-amerikanesche Bodybuilder a Schauspiller.
- 18. Juli: Jean Yanne, franséische Schauspiller.
- 23. Juli: Richard Rogers, britteschen Architekt.
- 31. Juli: Cees Nooteboom, hollännesche Schrëftsteller.
- : 5. AugustStanley Milgram, US-amerikanesche Psycholog.
- : 7. AugustElinor Ostrom, US-amerikanesch Politologin an Ekonomistin.
- 12. August: Anita Gradin, schweedesch Politikerin.
- 14. August: Richard R. Ernst, Schwäizer Cheemiker.
- 18. August: Roman Polański, polnesche Filmregisseur a Schauspiller.
- 19. August: Debra Paget, US-amerikanesch Schauspillerin.
- 22. August: Sylva Koscina, italieenesch Schauspillerin.
- 25. August: Tom Skerritt, US-amerikanesche Schauspiller.
- : 6. SeptemberAldo Bolzan, italieenesch-lëtzebuergesche Vëlossportler.
- 11. September: Marcel Scheer, lëtzebuergesche Foussballspiller.
- 15. September: Michel Kiesgen, lëtzebuergeschen Turner.
- 17. September: Yvonne Bastién, argentinesch Schauspillerin a Sängerin.
- 19, September: David McCallum, brittesche Schauspiller.
- : 9. OktoberPeter Mansfield, brittesche Physiker an Nobelpräisdréier.
- 17. Oktober: Soeur Sourire, belsch Nonn a Chansonnière.
- 24. Oktober: Jean-Marie Pelt, franséische Pharmakolog, Biolog, Botaniker, Ökolog, Auteur a Politiker.
- 30. Oktober: Johanna von Koczian, däitsch Schauspillerin.
- : 1. NovemberAntoine Kohn, lëtzebuergesche Foussballspiller an -trainer.
- Claude Vital, franséische Filmregisseur. 1. November:
- : 3. NovemberJohn Barry, brittesche Komponist.
- Michael Dukakis, US-amerikanesche Politiker, Gouverneur vu Massachusetts. 3. November:
- : 4. NovemberChukwuemeka Odumegwu Ojukwu, biafranesch-nigerianesche Militär a Politiker.
- : 8. NovemberGuy Linster, lëtzebuergesche Professer a Politiker.
- : 9. NovemberRenate Ewert, däitsch Schauspillerin.
- 13. November: Karl-Otto Alberty, däitsche Schauspiller.
- 19. November: Larry King, US-amerikanesche Journalist an Talkmaster.
- 23. November: Krzysztof Penderecki, polnesche Komponist.
- 25. November: Kathryn Grant, US-amerikanesch Schauspillerin.
- 26. November: Imre Pozsgay, ongresche Politiker.
- 29. November: James Rosenquist, US-amerikanesche Pop-Art-Kënschtler.
- : 3. DezemberPaul Crutzen, hollännesche Meteorolog a Cheemiker.
- : 4. DezemberHorst Buchholz, däitsche Schauspiller.
- 10. Dezember: Mino Loy, italieenesche Filmregisseur a -produzent.
- 12. Dezember: Manu Dibango, Pianist aus dem Kamerun.
- 15. Dezember: Donald Woods, südafrikanesche Journalist a Biergerrechtler.
- 18. Dezember: Corny Collins, däitsch Schauspillerin.
- 20. Dezember: Rik Van Looy, belsche Vëlossportler.
- 23. Dezember: Akihito, Tenno vu Japan.
- 24. Dezember: Noëlle Adam, franséisch Schauspillerin.
- 26. Dezember: Maurizio Arena, italieenesche Schauspiller a Filmregisseur.
- Henri Jegen, lëtzebuergeschen Architekt.
Gestuerwen
änneren- : 3. JanuarWilhelm Cuno, däitsche Reichskanzler.
- : 7. JanuarAlexander Koenig, lëtzebuergesche Paschtouer an Auteur.
- 17. Januar: Ormond Stone, US-amerikaneschen Astronom a Mathematiker.
- 17. Januar: Louis Comfort Tiffany, Moler a Glaskënschtler vum Jugendstil.
- 20. Januar: Heywood Hardy, britteschen Déieremoler.
- 31. Januar: John Galsworthy, brittesche Schrëftsteller.
- : 7. FebruarCharles Bernhoeft, lëtzebuergesche Fotograf.
- 10. Februar: Antoine Jans, lëtzebuergesche Keramikmoler.
- 10. Abrëll: Reginald Bottomley, englesche Moler deen zu Lëtzebuerg gewunnt huet.
- 10. Abrëll: Anne Pescatore, Molerin.
- 13. Mäerz: Robert Innes, schotteschen Astronom.
- 24. Mäerz: Erik Jan Hanussen, éisträichesche „Hellseeër“.
- 26. Mäerz: Francine Mussey, franséisch Schauspillerin.
- 21. Abrëll: Charles Mathieu, lëtzebuergesche Geschäftsmann a Politiker.
- 22. Abrëll: Henry Royce, britteschen Industriellen an Techniker.
- 20. Juni: Clara Zetkin, däitsch Politikerin a Fraerechtlerin.
- 25. Juni: Giovanni Giacometti, Schwäizer Moler.
- 27. Juli: Tony Dutreux, lëtzebuergeschen Ingenieur a Politiker.
- : 4. AugustLeopold van Werveke, lëtzebuergesch-elsass-loutrengesche Geolog.
- 10. August: Léon Bouvart, lëtzebuergeschen Architekt.
- 10. Oktober: Joseph Faber, lëtzebuergeschen Ingenieur a Politiker.
- 23. Oktober: Jean-Baptiste Fallize, lëtzebuergeschen Theolog, Journalist a Politiker.
- 29. Oktober: Albert Calmette, franséischen Dokter, Bakteriolog an Immunolog.
- : 4. DezemberStefan George, däitschen Dichter a Schrëftsteller.
- : 8. DezemberKarl Jatho, däitsche Fluchpionéier.
- 21. Dezember: Knud Rasmussen, grönlännesch-dänesche Polarfuerscher.
- 29. Dezember: Joseph Kieffer, lëtzebuergesche Gewerkschaftler a Politiker.
- 30. Dezember: Tony Pemmers, lëtzebuergeschen Affekot a Politiker.
Um Spaweck
ännerenCommons: 1933 – Biller, Videoen oder Audiodateien |
Referenzen
änneren- ↑ D'Detailer vum Foussballlännermatch Frankräich-Lëtzebuerg den 12. Februar 1933 op der Websäit vum European Football
- ↑ D'Detailer vum Foussballlännermatch Lëtzebuerg-Frankräich de 4. Juni 1933 op der Websäit vum European Football
- ↑ D'Detailer vum Foussballlännermatch Lëtzebuerg-Belsch de 5. Juni 1933 op der Websäit vum European Football
- ↑ D'Detailer vum Foussballlännermatch Schwäiz-Lëtzebuerg de 24. September 1933 op der Websäit vum European Football