John Wayne

John Wayne
John Wayne
Gebuertsnumm	Marion Robert Morrison
Gebuer	26. Mee 1907
Gestuerwen	11. Juni 1979
Doudesursaach	Mokriibs
Nationalitéit	USA
Educatioun	Universitéit vu Südkalifornien
Aktivitéit	Schauspiller, Filmschauspiller, Filmregisseur, Filmproduzent, Dréibuchauteur, American-Football-Spiller, Televisiounsschauspiller, Regisseur, Schrëftsteller
Partei	Republican Party
Famill
Liewenspartner(in)	Marlene Dietrich
Kanner	Patrick Wayne

Den John Wayne, gebuer de 26. Mee 1907 zu Winterset, am Iowa, a gestuerwen den 11. Juni 1979 zu Los Angeles, mam richtegen Numm Marion Robert Morrison, méi spéit Marion Mitchell Morrison, war ei US-amerikanesche Filmschauspiller, Filmproduzent a Filmregisseur. Hie war net nëmmen ee vun de markantsten Hollywoodschauspiller vu senger Zäit, ma och ee vun deene mat dem meeschte Succès beim Publikum an ee vun deenen déi am meeschte verdéngt hunn.

Seng Carrière huet sech iwwer méi wéi en halleft Joerhonnert gezunn, an ass virun allem duerch seng Rollen a Westernfilmer bekannt, wou en dacks e Sheriff, e Marshal oder en US-Kavalleriekommandant gespillt huet, an doduerch deem Filmgenre entscheedend säi Stempel opgedréckt huet.

Archetypesch fir dee Genre kënne seng Rollen a Stagecoach (1939), Red River (1948), The Searchers (1956) oder Rio Bravo (1959) ugesi ginn. Hien huet awer och dacks a Krichs- oder Abenteuerfilmer matgespillt.

1970 krut en den Oscar fir de beschte Schauspiller fir seng Roll an True Grit.

Hien huet och privat déi konservativ an traditionell Wäerter aus der Pionéierzäit vun den USA vertrueden, déi en a ville vu senge Filmer personifizéiert huet. Besonnesch an der Zäit vum Vietnamkrich huet e mat sengem Asaz dofir (hien huet extra de Propagandafilm The Green Berets gedréint) polariséiert.

Den John Wayne war dräimol bestuet: vun 1933 bis 1945 mat der Josephine Alcia Saenz (véier Kanner), vun 1946 bis 1954 mat der Esperanza Baur (keng Kanner) a vun 1954 bis zu sengem Doud mam Pilar (dräi Kanner).

Den Orange County Airport zu Santa Ana gouf zu sengen Éieren an John Wayne Airport (IATA-Code: SNA, ICAO-Code: KSNA) ëmgenannt.

Filmographie (Kino)

als Schauspiller

Stommfilmer

1926: Brown of Harvard - Regie: Jack Conway - Haaptacteuren: William Haines
1926: Great K & A Train Robbery - Regie: Lewis Seiler - Haaptacteuren: Tom Mix
1926: Bardelys the Magnificent - Regie: King Vidor - Haaptacteuren: John Gilbert
1927: The Draw-Back - Regie: Norman Taurog - (Kuerzfilm)
1927: Annie Laurie - Regie: John S. Robertson - Haaptacteuren: Lillian Gish
1927: The Drop Kick - Regie: Millard Webb - Haaptacteuren: Richard Barthelmess, Barbara Kent
1928: Seeing Stars - Regie: Stephen Roberts - (Kuerzfilm)

Tounfilmer

vun 1928 bis 1929

1928: Mother Machree - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Belle Bennett, Victor McLaglen
1928: Four Sons - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Margaret Mann, James Hall
1928: Hangman's House - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Victor McLaglen
1928: Noah's Ark - Regie: Michael Curtiz - Haaptacteuren: Dolores Costello, George O'Brien
1929: The Black Watch - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Victor McLaglen, Myrna Loy
1929: Speakeasy - Regie: Benjamin Stoloff - Haaptacteuren: Paul Page
1929: The Forward Pass - Regie: Edward F. Cline - Haaptacteuren: Douglas Fairbanks Jr., Loretta Young
1929: Words And Music - Regie: James Tinling - Haaptacteuren: Lois Moran, Helen Twelvetrees
1929: Salute - Regie: David Butler - Haaptacteuren: George O'Brien

vun 1930 bis 1939

1930: Born Reckless - Regie: Andrew Bennison, John Ford - Haaptacteuren: Edmund Lowe
1930: Cheer Up And Smile - Regie: Sidney Lanfield - Haaptacteuren: Arthur Lake, Olga Baclanova
1930: The Big Trail - Regie: Raoul Walsh - Haaptacteuren: Marguerite Churchill, Tully Marshall
1930: Man Without Women - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Kenneth MacKenna, Frank Albertson
1930: Rough Romance - Regie: A.F. Erickson - Haaptacteuren: George O'Brien, Helen Chandler
1931: Girls Demand Excitement - Regie: Seymour Felix - Haaptacteuren: Virginia Cherrill, Marguerite Churchill
1931: Three Girls Lost - Regie: Sidney Lanfield - Haaptacteuren: Loretta Young
1931: Arizona - Regie: George B. Seitz - Haaptacteuren: Laura La Plante
1931: The Range Feud - Regie: D. Ross Lederman - Haaptacteuren: Buck Jones, Susan Fleming
1931: The Deceiver - Regie: Louis King - Haaptacteuren: Lloyd Hughes
1931: Maker of Man - Regie: Edward Sedgwick - Haaptacteuren: Jack Holt, Richard Cromwell
1932: The Voice of Hollywood No. 13 - Regie: Mack D'Agostino - (Kuerzfilm)
1932: Running Hollywood - Regie: Charles Lamont - (Kuerzfilm)
1932: Shadow of the Eagle - Regie: Ford Beebe - (Serial an 12 Episoden)
1932: Texas Cyclone - Regie: D. Ross Lederman - Haaptacteuren: Tim McCoy
1932: Two-Fisted Law - Regie: D. Ross Lederman - Haaptacteuren: Tim McCoy
1932: Lady and Gent - Regie: Stephen Roberts - Haaptacteuren: George Bancroft
1932: Ride Him, Cowboy - Regie: Fred Allen - Haaptacteuren: Ruth Hall, Henry B. Walthall
1932: The Hurricane Express - Regie: J.P. McGowan, Armand Schaefer - (Serial an 12 Episoden)
1932: The Hollywood Handicap - Regie: Charles Lamont - (Kuerzfilm)
1932: The Big Stampede - Regie: Tenny Wright - Haaptacteuren: Noah Beery, Paul Hurst
1932: That's My Boy - Regie: Roy William Neill - Haaptacteuren: Richard Cromwell
1932: Haunted Gold - Regie: Mack V. Wright - Haaptacteuren: Sheila Terry
1933: The Telegraph Trail - Regie: Tenny Wright - Haaptacteuren: Frank McHugh
1933: Central Airport - Regie: William A. Wellman - Haaptacteuren: Richard Barthelmess, Sally Eilers
1933: The Three Musketeers - Regie: Colbert Clark, Armand Schaefer - (Serial an 12 Episoden)
1933: Somewhere in Sonora - Regie: Mack V. Wright - Haaptacteuren: Henry B. Walthall
1933: His Private Secretary - Regie: Philip H. Whitman - Haaptacteuren: Evalyn Knapp
1933: The Life of Jimmy Dolan - Regie: Archie Mayo - Haaptacteuren: Douglas Fairbanks Jr., Loretta Young
1933: Baby Face - Regie: Alfred E. Green - Haaptacteuren: Barbara Stanwyck, George Brent
1933: The Man From Monterey - Regie: Mack V. Wright - Haaptacteuren: Ruth Hall
1933: Riders Of Destiny - Regie: Robert N. Bradbury - Haaptacteuren: Cecilia Parker
1933: College Coach - Regie: William A. Wellman - Haaptacteuren: Dick Powell, Ann Dvorak
1933: Sagebrush Trail - Regie: Armand Schaefer
1934: The Lucky Texan - Regie: Robert N. Bradbury - Haaptacteuren: Barbara Sheldon
1934: West Of The Divide - Regie: Robert N. Bradbury - Haaptacteuren: George Hayes
1934: Blue Steel - Regie: Robert N. Bradbury - Haaptacteuren: Eleanor Hunt, George Hayes
1934: The Man From Utah - Regie: Robert N. Bradbury - Haaptacteuren: Polly Ann Young, George Hayes
1934: Randy Rides Alone - Regie: Harry Fraser - Haaptacteuren: Alberta Vaughn, George Hayes
1934: The Star Packer - Regie: Robert N. Bradbury - Haaptacteuren: Verna Hillie, George Hayes
1934: The Trail Beyond - Regie: Robert N. Bradbury - Haaptacteuren: Verna Hillie, Noah Beery
1934: The Lawless Frontier - Regie: Robert N. Bradbury - Haaptacteuren: Sheila Terry, George Hayes
1934: Neath the Arizona Skies - Regie: Harry L. Fraser - Haaptacteuren: Sheila Terry
1935: Texas Terror - Regie: Robert N. Bradbury - Haaptacteuren: Lucile Browne, George Hayes
1935: Rainbow Valley - Regie: Robert N. Bradbury - Haaptacteuren: Robert N. Bradbury, George Hayes
1935: The Desert Trail - Regie: Lewis D. Collins - Haaptacteuren: Mary Kornman, Paul Fix
1935: The Dawn Rider - Regie: Robert N. Bradbury - Haaptacteuren: Marion Burns
1935: Paradise Canyon oder och Paradise Ranch - Regie: Carl Pierson - Haaptacteuren: Marion Burns
1935: Westward Ho - Regie: Robert N. Bradbury - Haaptacteuren: Sheila Bromley
1935: The New Frontier - Regie: Carl Pierson - Haaptacteuren: Muriel Evans
1935: Lawless Range - Regie: Robert N. Bradbury - Haaptacteuren: Sheila Bromley
1936: The Oregon Trail - Regie: Scott Pembroke - Haaptacteuren: Ann Rutherford, Yakima Canutt
1936: The Lawless Nineties - Regie: Joseph Kane - Haaptacteuren: Ann Rutherford, Harry Woods
1936: King of the Pecos - Regie: Joseph Kane - Haaptacteuren: Muriel Evans, Cy Kendall
1936: The Lonely Trail - Regie: Joseph Kane - Haaptacteuren: Ann Rutherford, Cy Kendall
1936: Winds of the Wasteland - Regie: Mack V. Wright - Haaptacteuren: Phyllis Fraser, Lew Kelly
1936: The Sea Spoilers - Regie: Frank R. Strayer - Haaptacteuren: Nan Grey, William Bakewell
1936: Conflict - Regie: David Howard - Haaptacteuren: Jean Rogers
1937: California Straight Ahead - Regie: Arthur Lubin - Haaptacteuren: Louise Latimer, Robert McWade
1937: I Cover the War! - Regie: Arthur Lubin - Haaptacteuren: Gwen Gaze, Don Barclay
1937: Idol of the Crowds - Regie: Arthur Lubin - Haaptacteuren: Sheila Bromley
1937: Adventure's End - Regie: Arthur Lubin - Haaptacteuren: Diana Gibson
1937: Born to the West - Regie: Charles Barton - Haaptacteuren: Marsha Hunt
1938: Pals of the Saddle - Regie: George Sherman - Haaptacteuren: Ray Corrigan
1938: Overland Stage Raiders - Regie: George Sherman - Haaptacteuren: Ray Corrigan, Louise Brooks
1938: Santa Fe Stampede - Regie: George Sherman - Haaptacteuren: Ray Corrigan, Max Terhune
1938: Red River Range - Regie: George Sherman - Haaptacteuren: Ray Corrigan, Max Terhune
1939: The Night Riders - Regie: George Sherman - Haaptacteuren: Ray Corrigan, Max Terhune
1939: Three Texas Steers - Regie: George Sherman - Haaptacteuren: Ray Corrigan, Max Terhune
1939: Wyoming Outlaw - Regie: George Sherman - Haaptacteuren: Ray Corrigan, Raymond Hatton
1939: New Frontier - Regie: George Sherman - Haaptacteuren: Ray Corrigan, Raymond Hatton
1939: Allegheny Uprising - Regie: William A. Seiter - Haaptacteuren: Claire Trevor, George Sanders
1939: Stagecoach - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Claire Trevor, John Carradine

vun 1940 bis 1949

1940: The Long Voyage Home - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Thomas Mitchell, Ian Hunter
1940: Dark Command - Regie: Raoul Walsh - Haaptacteuren: Claire Trevor, Walter Pidgeon
1940: Three Faces West - Regie: Bernard Vorhaus - Haaptacteuren: Sigrid Gurie, Charles Coburn
1940: Seven Sinners - Regie: Tay Garnett - Haaptacteuren: Marlene Dietrich, Albert Dekker
1941: A Man Betrayed - Regie: John H. Auer - Haaptacteuren: Frances Dee, Wallace Ford
1941: Lady From Louisiana - Regie: Bernard Vorhaus - Haaptacteuren: Ona Munson, Ray Middleton
1941: The Shepherd of the Hills - Regie: Henry Hathaway - Haaptacteuren: Betty Field, Harry Carey
1942: Lady For A Night - Regie: Leigh Jason - Haaptacteuren: Joan Blondell, Philip Merivale
1942: Reap The Wild Wind - Regie: Cecil B. DeMille - Haaptacteuren: Ray Milland, Paulette Goddard
1942: The Spoilers - Regie: Ray Enright - Haaptacteuren: Marlene Dietrich, Randolph Scott
1942: In Old California - Regie: William C. McGann - Haaptacteuren: Albert Dekker, Edgar Kennedy
1942: Flying Tigers - Regie: David Miller - Haaptacteuren: John Carroll, Anna Lee
1942: Reunion in France - Regie: Jules Dassin - Haaptacteuren: Joan Crawford, Philip Dorn
1942: Pittsburgh - Regie: Lewis Seiler - Haaptacteuren: Marlene Dietrich, Randolph Scott
1943: A Lady Takes a Chance - Regie: William A. Seiter - Haaptacteuren: Jean Arthur, Charles Winninger
1943: In Old Oklahoma - Regie: Albert S. Rogell - Haaptacteuren: Martha Scott, Albert Dekker
1944: The Fighting Seabees - Regie: Edward Ludwig - Haaptacteuren: Susan Hayward, Dennis O'Keefe
1944: Tall in the Saddle - Regie: Edwin L. Marin - Haaptacteuren: Ella Raines, Ward Bond
1945: Flame of Barbary Coast - Regie: Joseph Kane Haaptacteuren: Ann Dvorak, Joseph Schildkraut
1945: Back to Bataan - Regie: Edward Dmytryk - Haaptacteuren: Anthony Quinn, Beulah Bondi
1945: Dakota - Regie: Joseph Kane - Haaptacteuren: Walter Brennan, Ward Bond
1945: They Were Expendable - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Robert Montgomery, Donna Reed
1946: Without Reservations - Regie: Mervyn LeRoy - Haaptacteuren: Claudette Colbert
1947: Angel and the Badman - Regie: James Edward Grant - Haaptacteuren: Gail Russell, Bruce Cabot
1947: Tycoon - Regie: Richard Wallace - Haaptacteuren: Laraine Day, Cedric Hardwicke
1948: Red River - Regie: Howard Hawks, Arthur Rosson - Haaptacteuren: Montgomery Clift, Joanne Dru
1948: Fort Apache - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Henry Fonda, Shirley Temple
1948: 3 Godfathers - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Pedro Armendáriz, Harry Carey Jr.
1949: Wake of the Red Witch - Regie: Edward Ludwig - Haaptacteuren: Gail Russell, Gig Young
1949: She Wore a Yellow Ribbon - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Joanne Dru, Ben Johnson
1949: The Fighting Kentuckian - Regie: George Waggner - Haaptacteuren: Vera Ralston, Oliver Hardy
1949: Sands of Iwo Jima - Regie: Allan Dwan - Haaptacteuren: John Agar, Forrest Tucker

vun 1950 bis 1959

1950: Rio Grande - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Maureen O'Hara, Ben Johnson
1950: Flying Leathernecks - Regie: Nicholas Ray - Haaptacteuren: Robert Ryan, Don Taylor
1951: Operation Pacific - Regie: George Waggner - Haaptacteuren: Patricia Neal, Ward Bond
1952: Miracle in Motion - (Kuerzfilm)
1952: The Quiet Man - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Maureen O'Hara, Victor McLaglen
1952: Big Jim McLain - Regie: Edward Ludwig - Haaptacteuren: Nancy Olson, James Arness
1953: Hondo - Regie: John Farrow - Haaptacteuren: Geraldine Page, Ward Bond
1953: Island in the Sky - Regie: William A. Wellman - Haaptacteuren: Lloyd Nolan, James Arness
1953: Trouble Along the Way - Regie: Michael Curtiz - Haaptacteuren: Donna Reed, Charles Coburn
1954: The High and the Mighty - Regie: William A. Wellman - Haaptacteuren: Claire Trevor, Laraine Day Laraine Day
1955: The Sea Chase - Regie: John Farrow - Haaptacteuren: Lana Turner, David Farrar
1955: Blood Alley - Regie: William A. Wellman - Haaptacteuren: Lauren Bacall, Paul Fix
1956: The Conqueror - Regie: Dick Powell - Haaptacteuren: Susan Hayward, Pedro Armendáriz
1956: The Searchers - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Jeffrey Hunter, Vera Miles
1957: Jet Pilot - Regie: Josef von Sternberg - Haaptacteuren: Janet Leigh, Jay C. Flippen
1957: The Wings of Eagles - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Dan Dailey, Maureen O'Hara
1957: Legend of the Lost - Regie: Henry Hathaway - Haaptacteuren: Sophia Loren, Rossano Brazzi
1958: I Married a Woman - Regie: Hal Kanter - Haaptacteuren: George Gobel, Diana Dors
1958: The Barbarian and the Geisha - Regie: John Huston - Haaptacteuren: Sam Jaffe, Eiko Ando
1959: Rio Bravo - Regie: Howard Hawks - Haaptacteuren: Dean Martin, Angie Dickinson
1959: The Horse Soldiers - Regie: John Ford - Haaptacteuren: William Holden, Constance Towers

vun 1960 bis 1969

1960: The Alamo - Regie: John Wayne - Haaptacteuren: Richard Widmark, Laurence Harvey
1960: North to Alaska - Regie: Henry Hathaway - Haaptacteuren: Stewart Granger, Capucine
1961: The Comancheros - Regie: Michael Curtiz, John Wayne - Haaptacteuren: Stuart Whitman, Lee Marvin
1962: The Man Who Shot Liberty Valance - Regie: John Ford - Haaptacteuren: James Stewart, Vera Miles
1962: Hatari! - Regie: Howard Hawks - Haaptacteuren: Hardy Krüger, Elsa Martinelli
1962: The Longest Day - Regie: Ken Annakin, Andrew Marton, Bernhard Wicki - Haaptacteuren: Robert Mitchum, Robert Ryan, Bourvil, Sean Connery, Curd Jürgens
1963: How the West Was Won - Regie: Henry Hathaway, John Ford, George Marshall - Haaptacteuren: Henry Fonda, Gregory Peck, James Stewart, Debbie Reynolds
1963: Donovan's Reef - Regie: John Ford - Haaptacteuren: Lee Marvin, Jack Warden
1963: McLintock! - Regie: Andrew V. McLaglen - Haaptacteuren: Maureen O'Hara, Patrick Wayne
1964: Circus World - Regie: Henry Hathaway - Haaptacteuren: Claudia Cardinale, Rita Hayworth
1965: The Greatest Story Ever Told - Regie: George Stevens - Haaptacteuren: Max von Sydow, Carroll Baker
1965: In Harm's Way - Regie: Otto Preminger - Haaptacteuren: Kirk Douglas, Patricia Neal
1965: The Sons of Katie Elder - Regie: Henry Hathaway - Haaptacteuren: Dean Martin, Martha Hyer
1966: Cast a Giant Shadow - Regie: Melville Shavelson - Haaptacteuren: Kirk Douglas, Senta Berger
1966: El Dorado - Regie: Howard Hawks - Haaptacteuren: Robert Mitchum, James Caan
1967: The War Wagon - Regie: Burt Kennedy - Haaptacteuren: Kirk Douglas, Howard Keel
1968: The Green Berets - Regie: Ray Kellogg, John Wayne - Haaptacteuren: David Janssen, Aldo Ray
1968: Hellfighters - Regie: Andrew V. McLaglen - Haaptacteuren: Katharine Ross, Jim Hutton
1969: True Grit - Regie: Henry Hathaway - Haaptacteuren: Kim Darby, Robert Duvall
1969: The Undefeated - Regie: Andrew V. McLaglen - Haaptacteuren: Rock Hudson, Antonio Aguilar

vun 1970 bis 1976

1970: Chisum - Regie: Andrew V. McLaglen - Haaptacteuren: Forrest Tucker, Christopher George
1970: Rio Lobo - Regie: Howard Hawks - Haaptacteuren: Jorge Rivero, Jennifer O'Neill
1971: Big Jake - Regie: George Sherman - Haaptacteuren: Richard Boone, ureen O'Hara
1971: The Cowboys - Regie: Mark Rydell - Haaptacteuren: Roscoe Lee Browne, Bruce Dern
1972: The Train Robbers - Regie: Burt Kennedy - Haaptacteuren: Ann-Margret, Rod Taylor
1973: Cahill U.S. Marshal - Regie: Andrew V. McLaglen - Haaptacteuren: George Kennedy, Gary Grimes
1973: McQ - Regie: John Sturges - Haaptacteuren: Eddie Albert, Clu Gulager
1975: Brannigan - Regie: Douglas Hickox - Haaptacteuren: Richard Attenborough, Judy Geeson
1975: Rooster Cogburn - Regie: Stuart Millar - Haaptacteuren: Katharine Hepburn, Anthony Zerbe
1976: The Shootist - Regie: Don Siegel - Haaptacteuren: Lauren Bacall, James Stewart

als Regisseur

1960: The Alamo - Haaptacteuren: Richard Widmark, Laurence Harvey
1961: The Comancheros
1968: The Green Berets - Regie zesumme mam Ray Kellogg, - Haaptacteuren: David Janssen, Aldo Ray

Auszechnungen

1970: Oscar als beschte Schauspiller fir seng Roll am Film True Grit.

Literatur

Andreas Baur, Konrad Bitterli (Hrsg.): Brave Lonesome Cowboy. Der Mythos des Westerns in der Gegenwartskunst oder: John Wayne zum 100. Geburtstag. Verlag für Moderne Kunst Nürnberg, Nürnberg 2007.
George Carpozi: The John Wayne Story. (de: John Wayne. Seine Filme - sein Leben. Heyne, München 1988, ISBN 3-453-86071-3).
Jörn Glasenapp: Vom Kalten Krieg im Western zum Vietnamkrieg: John Wayne und der Alamo-Mythos. In: Heinz-B. Heller, Burkhard Röwekamp, Matthias Steinle (Hrsg.): All Quiet on the Genre Front? Zur Praxis und Theorie des Kriegsfilms. Schüren Verlag, Marburg 2007, S. 75-92.
Mark Ricci, Boris Zmijewsky, Steve Zmijewsky: ""The Films of John Wayne"". (de: John Wayne und seine Filme. Citadel Filmbücher bei Goldmann, München 1979, ISBN 3-442-10202-2.
Peter Osteried: Das große John Wayne Buch. MPW, Hille 2010, ISBN 978-3-931608-99-6.

Um Spaweck

Commons: John Wayne – Biller, Videoen oder Audiodateien