Wikipedia, déi fräi Enzyklopedie

Tageblatt

Lëtzebuerger Dageszeitung
(Virugeleet vu(n) Escher Tageblatt)

D'Tageblatt ass eng vun de gréisste Lëtzebuerger Dageszeitungen. Si kënnt zënter 1913 eraus an ass gréisstendeels op Däitsch, huet awer och Artikelen op Franséisch an op Lëtzebuergesch.

Tageblatt
De fréiere Sëtz vum Tageblatt zu Esch-Uelzecht (1938-2021)
Typ Dageszeitung
Periodizitéit 1 d
Sprooch Däitsch,
Franséisch
Éischt Ausgab 30. Juni 1913
Land Lëtzebuerg
Verwaltungssëtz Esch-Uelzecht
Direkter Dhiraj Sabharwal
Chefredakter Dhiraj Sabharwal
Editiounshaus Editpress
Format Compact
Lieser 42.100
Websäit http://www.tageblatt.lu/


Titelblat vun der éischter Nummer vum 30. Juni 1913

Geschicht

änneren

Ufank an Éischte Weltkrich

änneren

D'Tageblatt gouf vum Dikrecher Entreprener Paul Schroell mam Zil gegrënnt ginn,[1] de politeschen an intellektuelle Lénken am Land eng Plattform ze bidden.[2] Et ass d'Nofollgerzeitung vum Escher Journal. Déi éischt Ausgab vun der Zeitung ass den 30. Juni 1913 erauskomm. Deemools huet si nach Escher Tageblatt geheescht, mam Ënnertitel Demokratisches Organ für die Interessen des Kanton Esch.[3] Si koum am Escher Druckerei- und Zeitungsverlag eraus. Am Grënnungsjoer 1913 louch d'Oplag vum Tageblatt bei 2.000 Exemplairen,[1] wat bedeitend manner war wéi déi vum Luxemburger Wort (8.000 Exemplairer) an der Luxemburger Zeitung (6.000 Exemplairen).[2]

Éischte Chefredakter war den Nic Wolff, e Schoulmeeschter vu Bouneweg, dee sech och um Kapital vun der Zeitung bedeelegt hat. Hien huet d'Tageblatt als réngt Informatiouns- a Reklammeblat verstanen, an huet et no dräi Joer nees verlooss well et him dem lénke Milieu ze no war. Hien ass 1914 duerch de Frantz Clément ersat ginn.[2]

Wärend dem Éischte Weltkrich an der Besatzung vum Land war dem Tageblatt seng Schlagzeil vum 11. August 1914 "Belgiens heldenhafter Wiederstand".[4] Doropshin ass d'Zeitung wéinst "deutschfeindlicher Artikel" vun der däitscher Militärautoritéit verbuede ginn.[5] De Paul Schroell an de Frantz Clément goufen dräi Deeg drop verhaft an an Däitschland an de Prisong gespaart. Si sinn de 16. September 1914 nees fräigelooss ginn. D'Tageblatt ass eréischt den 21. November 1914 nees erëm reegelméisseg verëffentlecht ginn.[6],[1]

1915 huet de Paul Schroell d'Land a Richtung Schwäiz a spéider Frankräich verlooss, well e riskéiert huet, erëm verhaft ze ginn. Seng Fra Jeanne Schroell-Schmit huet d'Direktioun vum Tageblatt iwwerholl. Tëscht November 1915 a Februar 1916 war de Michel Welter Chefredakter.[2]

Tëschekrichszäit an Zweete Weltkrich

änneren
 
D'Entête tëscht 1913 an haut.

Nom Enn vum Krich ass de Paul Schroell aus dem Exil zeréckkomm an de Frantz Clément huet erëm de Poste vum Chefredakter iwwerholl. D'Tageblatt huet sech an där Zäit duerch seng staark frankophil an anti-däitsch Positioune demarkéiert. An den 1920er huet d'Redaktioun probéiert d'Sozialisten, déi Lénksliberal an d'Gewerkschaften zesummenzebréngen, fir eng gemeinsam Front géint d'Rietspartei ze bilden.[2]

De Frantz Clément huet 1924 d'Tageblatt verlooss. 1927 ass de Gust van Werveke Chefredakter ginn, deen déi Plaz bis zum Ufank vun der 1930er besat huet. An där Zäit, an där an Däitschland den Nationalsozialismus an an Italien de Faschismus opkomm sinn, huet d'Tageblatt Artikele fir d'Demokratie an d'Onofhängegkeet vum Land verëffentlecht. Och speziell Rubricken iwwer d'Konscht goufe reegelméisseg publizéiert. Zu de Personnagen, déi reegelméisseg fir d'Tageblatt geschriwwen hunn, zielen ënner anerem den Emil Marx, den Nicolas Molling, den Albert Hoefler an de Joseph-Émile Muller.[2]

De spéideren Direkter Alvin Sold beschreift d'Zäit virum Zweete Weltkrich als wichtegst Phas an der Entwécklung vum Tageblatt.[1] Ënner anerem huet d'Tageblatt 1937 de Géigner vum Maulkuerfgesetz eng Plattform gebueden.[1]

An der Tëschekrichszäit gouf et eng Zäit laang Nieweneditioune vum Tageblatt, déi "Luxemburger Tageblatt" an "Differdinger Tageblatt" geheescht hunn.[7]

1927 huet de Paul Schroell d'Tageblatt un déi deemoleg fräi Gewerkschafte verkaaft. Haaptaktionäre sinn de Berg- und Metallindustriearbeiter-Verband an de Landesverband ginn; d'Lëtzebuerger Aarbechterpartei hat och eng kleng Direktbedeelegung.[8]

Am Abrëll 1933 ass d'Tageblatt als éischt lëtzebuergesch Zeitung wéinst hirer sozialdemokratescher Haltung an Däitschland verbuede ginn.[7]

Den 10. Mee 1940 huet Däitschland Lëtzebuerg iwwerfall. Duerno gouf d'Zeitung gläichgeschalt a benotzt, fir nationalsozialistesch Iddien bei der lëtzebuergescher Aarbechterklass ze propagéieren. Si krut den Titelbäisaz Tageszeitung für das luxemburgische Industriegebiet. Eréischt den 31. August 1944 ass déi lescht "däitsch" Ausgab vum Tageblatt erauskomm,[9] éier déi fräi Mataarbechter erëm d'Kontroll iwwer d'Redaktioun erlaangt hunn.[2]

Zënter 1945

änneren

1947 ass aus dem "Escher Tageblatt" einfach d'"Tageblatt" ginn. De laangjäregen Direkter Hubert Clément ass 1953 gestuerwen. Seng Plaz huet bis 1964 de Gewerkschaftler an LSAP-Politiker Jean Fohrmann ageholl.[10] Ënner senger Leedung ass d'Zeitung de sozialisteschen Iddien trei bliwwen an huet den "antisoziale" Programm vun der CSV-DP-Regierung Werner-Schaus I (1959-1964) bekämpft.[10] Donieft goufen och grouss Investitioune an der Zeitung gemaach. Spéider ass hien als Direkter a Chefredakter[11] duerch de Jacques Poos ersat ginn.[10]

Vun 1961 un huet de Républicain Lorrain eng iwwerparteilech Lëtzebuerger Editioun erausbruecht, déi vill Succès hat a sou déi national Zeitungen, dorënner d'Tageblatt, gezwongen huet, ze innovéieren an hiert parteipolitescht Denken a Fro ze stellen.[1][2] De Jacques Poos huet zur Erneierung vun der Zeitung bäigedroen,[12] mee ënner senger Leedung war d'Tageblatt och an déi sougenannte Buergfrid-Affär verwéckelt.

1976 ass hie Minister ginn. Den Alvin Sold, dee schonn zënter 1974 Chefredakter vum Tageblatt war, ass och Direkter ginn. An den 1970er Joren hat d'Land mat der Kris an der Stolindustrie ze kämpfen, an d'Tageblatt huet hir Technik mussen erneieren, zum Beispill fir de Bläisaz duerch d'Fotosaztechnik an den Offsetdrock ze ersetzen. Dofir ware grouss Investitiounen néideg. Gläichzäiteg ass d'Redaktioun ausgebaut ginn.

D'Genossenschaftsdréckerei, zu där d'Tageblatt zënter 1927 gehéiert huet, ass 1981 duerch d'Société à responsabilité limitée Editpress ersat ginn, déi 1993 an eng Aktiegesellschaft ëmgewandelt gouf.[8]

2001 ass déi franséisch Dageszeitung Le Monde Aktionär bei Editpress ginn, an ëmgedréint, fir eng international Partnerschaft opzebauen.

2013 huet d'Tageblatt honnert Joer gefeiert. Aus dësem Grond koum mat der Editioun vum 26. Juni 2013 eng Extrabäilag eraus (Tageblatt - Un journal dans son siècle), déi ënner anerem nach emol chronologesch déi wichtegst Meilesteng an der Entwécklungsgeschicht vun der Zeitung opgegraff huet, an dës a Relatioun zu bedeitenden nationalen an internationalen Evenementer gesat huet.

D'Danièle Fonck war vun 2004 bis 2018 Chefredactrice a vun 2011 bis 2018 och nach Generaldirektesch vun Editpress.[13]

Vun 2018 bis 2021 waren d'Chefredaktere vum Tageblatt de Jean-Louis Siweck (zënter 2018) an den Dr. Dhiraj Sabharwal (zënter 2017). De Jean-Louis Siweck war vun 2018 bis Juli 2021 och nach Generaldirekter vun Editpress.r[14] Aktuell ass den Dr. Dhiraj Sabharwal Chefredakter vum Tageblatt.

Am Juni 2020 huet Editpress säi Gebai an der Escher Kanalstrooss, wou ë. a. d'Tageblatt seng Redaktioun dran huet, un e belschen Immobiliegrupp verkaaft. D'Fassad vum 1936-38 gebaute Gebai, mat engem Héichrelief vum Albert Kratzenberg, souwéi Deeler bannenan, solle beim Ëmbau a Wunnegen a Geschäftsraim erhale bleiwen. Den neie Sëtz ass zanter Juli 2021 am Belval Plaza.[15]

Zuelen

änneren

Oploen

änneren

Verkaaft Oploen, wéi se vum Centre d'information des médias vu Bréissel begleewegt goufen:[16]

uganks 2000 ... 4. Trimester 2008 0002. Tr. 2009 000 0004. Tr. 2009000 000 2. Tr. 2010 000 000 4. Tr. 2010 000 ... 000 2. Tr. 2012 000
17.252 ... 16.193 15.855 15.434 15.077 14.951 ... 14.028

Lieserstatistik

änneren

2005/2006 hunn, der Statistik vum TNS Plurimedia Etude no, duerchschnëttlech 16,4 % vun der Lëtzebuerger Bevëlkerung iwwer 15 Joer d'Tageblatt gelies. 2006/2007 waren et der 15,10 %; 2007/2008 14,10 % an 2008/2009 13,85 %.[17] D'Zuele fir 2009/2010 goufen net public gemaach.[18] 2011 waren et 13,30 %[19]

Tëscht Februar 2016 a Februar 2017 hunn, mat Ausnam vun der Summervakanz, an der Moyenne all Dag 42.100 Leit iwwer 15 Joer d'Tageblatt gelies (8,7 % vun der Wunnbevëlkerung).[20] 3.400 Residenten hu reegelméisseg d'Noriichten um Internetsite tageblatt.lu gelies (0,7% vun der Bevëlkerung).[20]

Pressehëllef

änneren

2011 huet d'Tageblatt 1.650.446 Euro staatlech Pressehëllef kritt.[21] 2016 waren et 1.706.553 Euro, méi wéi all aner Zeitung zu Lëtzebuerg.[22]

Direktere vum Tageblatt

änneren

Literatur

änneren
  • Scuto, D., Steichen, Y. & Lesch, P., 2021. Le Siècle du Tageblatt (1913-2013). Un projet éditorial unique dans l'histoire de la presse luxembourgeoise. In: Das neue Zuhause des Tabgeblatt. Sonderbeilage Juni 2021: Unser Umzug nach Belval Plaza I, S. 4-6.
  • Scuto, Denis, 1913: la naissance d'un grand quotidien de la gauche au Luxembourg: 'Escher Tageblatt - demokratisches Organ für die Interessen des Kantons Esch'. In: Tageblatt: 85 Jahre Tageblatt. Nr. 148 (30. Juni 1998), S. 5-11.

Kuckt och

änneren

Um Spaweck

änneren
Commons: Tageblatt – Biller, Videoen oder Audiodateien

Referenzen

änneren
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Lëtzebuerger Journal - Claude Karger: Bewegte Zeiten: Ein Gespräch mit dem Editpress-Geschäftsführer über das „Tageblatt“ und die Zukunft der Zeitungen (26. Juni 2013)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Ons Stad N°107: Du Escher Tageblatt au Tageblatt (2014)
  3. ↑ Déi éischt Editioun vum Escher Tageblatt, gescannt op der Websäit vun der Nationalbibliothéik Archivéiert de(n) 09.10.2020. Gekuckt de(n) 22.02.2018.
  4. ↑ Editioun vum 11. August 1914 vum Escher Tageblatt, gescannt op der Websäit vun der Nationalbibliothéik Archivéiert de(n) 09.10.2020. Gekuckt de(n) 22.02.2018.
  5. ↑ Editioun vum 25. Oktober 1914 vum Escher Tageblatt, gescannt op der Websäit vun der Nationalbibliothéik Archivéiert de(n) 09.10.2020. Gekuckt de(n) 22.02.2018.
  6. ↑ Editioun vum 21. November 1914 vum Escher Tageblatt, gescannt op der Websäit vun der Nationalbibliothéik Archivéiert de(n) 09.10.2020. Gekuckt de(n) 22.02.2018.
  7. ↑ 7,0 7,1 Dokumenter iwwer Timberen mat Zeitungsmotiver
  8. ↑ 8,0 8,1 Tageblatt - Danièle Fonck: Un journal dans son siècle (26. Juni 2013)
  9. ↑ Editioun vum 31. August 1944 vum Escher Tageblatt, gescannt op der Websäit vun der Nationalbibliothéik Archivéiert de(n) 09.10.2020. Gekuckt de(n) 22.02.2018.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Dizie - Corinne Schroeder: Biographie vum Jean Fohrmann (2012)
  11. ↑ Europaparlament: Europawahlen 1999 Luxemburg (gekuckt den 22. Februar 2018)
  12. ↑ Dizie - Corinne Schroeder: Biographie vum Jacques Poos (2012)
  13. ↑ http://www.tageblatt.lu/headlines/ein-leben-fuer-den-journalismus-generaldirektorin-daniele-fonck-verabschiedet-sich/
  14. ↑ http://www.tageblatt.lu/headlines/jean-lou-siweck-succedera-a-daniele-fonck/
  15. ↑ bt: "Le Tageblatt quitte Esch.". d'Lëtzebuerger Land Nr.34, 21. August 2020, S.4.
  16. ↑ Romain Hilgert: Zeitungen in Luxemburg, 1704-2004, Luxembg. 2004, S.226; dees.: "Zeitungen: Schwarzes Jahr." d'Lëtzebuerger Land Nr. 16, 23. Abrëll 2010, Bäilag Communication, S. 10; dees.:"Die Krise ist angekommen." d'Lëtzebuerger Land Nr.39, 1.Oktober 2010, S.5; dees.: "Die Wirtschaftskrise hat die Pressekrise verstärkt." d'Lëtzebuerger Land Nr. 17, 27. Abrëll 2011, Bäilag Communication, S.8; an dees.: "Der zögerliche Abschied der Parteiblätter." d'Lëtzebuerger Land Nr.38., 21. September 2012, S.6.
  17. ↑ Rapport d'activité 2009 vum Staatsministère, S.24.
  18. ↑ R. Hilgert: "Die Krise ist angekommen." d'Lëtzebuerger Land Nr.39, 1.Oktober 2010, S.5.
  19. ↑ Ministère d'État: Rapport d'activités 2011, S.22.
  20. ↑ 20,0 20,1 Pressecommuniqué vun TNS ILRES op paperjam.lu.
  21. ↑ Rapport d'activités 2011 vum Staatsministère S. 20-21.
  22. ↑ gouvernement.lu: Aide à la presse (gekuckt den 9. November 2017)
Vun „https://lb.wikipedia.org/w/index.php?title=Tageblatt&oldid=2575062“