Gordian Troeller

Gordian Troeller
Gordian Troeller
Gebuertsnumm	Charles Troeller
Gebuer	16. Mäerz 1917; Pierrevillers
Gestuerwen	22. Mäerz 2003; Hamburg
Nationalitéit	Lëtzebuerg, Däitschland
Aktivitéit	Journalist, Reporter, Filmregisseur, Resistenzler
Famill
Bestuet mat	Ruth Kahn, Marie-Claude Deffarge, Ingrid Becker-Ross-Troeller
Kanner	Gordian Troeller Jr.

De Charles 'Gordian' Troeller gebuer de 16. Mäerz 1917 zu Pierrevillers, deemools Däitschland haut Frankräich, a gestuerwen den 20. Mäerz 2003 zu Hamburg, war e lëtzebuergesche Journalist, Dokumentarfilmmécher a Resistenzler.

Liewen

1938 ass de Gordian Troeller als Spueniekämpfer an de Spuenesche Biergerkrich gaangen, fir géint d'Franco-Truppen ze kämpfen. Hien huet sech fir d'éischt de kommunistesche Brigaden ugeschloss, mä geschwënn duerno, well e mat hiren dogmatesch-ideologesche Vuen net eens gouf, den Anarchisten.

Knapps zeréck zu Lëtzebuerg, huet hien 1940 mat senger jiddescher Frëndin Ruth Kahn a Frankräich misse flüchten, wou se sech bestuet hunn. Mat Hëllef vum hollännesche Geheimdéngscht huet hien e Resistenzlerreseau opgebaut, deen Hollänner, Belsch a Lëtzebuerger duerch Frankräich, Spuenien a Portugal bis a Groussbritannie geschleist huet.

Verbattert iwwer d'Haltung vun der Lëtzebuerger Exilregierung an der Aart a Weis, wéi d'politescht Liewen zu Lëtzebuerg sech nom Krich organiséiert huet, huet hie mam Norbert Gomand d'Wochenzeitung l'Indépendant gegrënnt. Doran huet en dacks d'Haltung vun der Lëtzebuerger Regierung géintiwwer hire Bierger wärend der Naziokkupatiounszäit kritiséiert. Dat huet dozou gefouert, datt d'Regierung mat enger Suite vu Prozesser déi Zeitung an d'Faillite gedriwwen huet. De Gordian Troeller huet doropshi Lëtzebuerg de Réck gedréint a virun allem als Auslandskorrespondent vu verschiddenen europäeschen Zeitunge geschafft. Hien huet ë. a. Reportage vun den Nürnberger Prozesser a, vu Madrid aus, iwwer Spuenie gemaach.

1948 souz hien do fir dräi Méint am Prisong wéinst Mathëllef bei der Flucht vun engem baskeschen Ënnergrondkämpfer.

Am Ufank vun den 1950er Joren huet de Gordian Troeller zu Amsterdam d'Marie-Claude Deffarge kennegeléiert, déi duerno seng zweet Fra gouf. Zesummen hu si Reportagë vun aus der ganzer Welt gemaach. Sou hu si vun 1960 bis 1972 ë. a. reegelméisseg fir déi däitsch Illustréiert Stern geschafft.

Bekannt gouf d'Koppel virun allem duerch hir Dokumentar-Filmer, déi se vun 1963 u gemaach hunn. D'Serie "Im Namen des Fortschritts" (fr. "Au nom du progrès") besteet aus 22 Filmer, déi se tëscht 1974 a 1984 gedréint hunn. 1984 ass d'Marie-Claude Deffarge gestuerwen, an de Gordian Troeller huet mat der Ingrid Becker-Ross virugeschafft, mat där en och schonn d'Serie "Frauen der Welt" (fr.: "Planète des femmes"), 12 Filmer tëscht 1979 an 1983 gedréint hat. Zesummen hu se 35 Filmer aus der Serie "Kinder der Welt" realiséiert, déi all op der däitscher Tële, zum Deel och op där franséischer, gewise goufen.

1986 gouf hie mat der Ingrid Becker-Ross bestuet.

A sengen engagéierte Reportagë stellt den Troeller sech ëmmer op d'Säit vun de Schwaachen. D'Leitmotiv ass d'Beschreiwung vum schwéiere Liewe vun den einfache Leit an de sougenannten Entwécklungslänner, agebonnen an déi politesch a wirtschaftlech Konditiounen, déi dëst Liewe bedingen. Den Troeller prangert d'Amëschen an dat rücksichtslost Duerchsetze vun den Intressie vun de fréiere Kolonialmuechten un, mä och déi "importéiert" Ideologië vun den neien Hären a Meeschteren, (mir sinn am Kale Krich), déi gewuesse Strukturen zerstéieren an déi nei Ongerechtegkeete schafen. Hie weist, zum Beispill unhand vu brasilianeschen Doléiner an enger Zockerrouerplantage, wéi de sougenannte Fortschrëtt, deen de Welthandel fërdert, dozou bäidréit, datt e puer Wéineg sech kënnen iwwerméisseg beräicheren, iwwerdeems wäit Deeler vun der Populatioun ënner der Hongersgrenz liewe mussen.

Fir seng Reportage huet de Gordian Troeller eng Hellewull Präisser kritt, dorënner 1992 de renomméierten Adolf-Grimme-Preis fir säi Liewenswierk.

Hien ass 2003 am Alter vu 86 Joer zu Hamburg gestuerwen. Am selwechte Joer krut hie posthum wärend der Zeremonie vum Lëtzebuerger Filmpräis mam Éierepräis geéiert.

Als Hommage un de Gordian Troeller ass am Dezember 2007 an der Serie Films made in Luxemburg eng DVD mat dräi Dokumentarfilmer ënner dem Titel Gordian Troeller revisited erauskomm.

Dokumentarfilmer

Ein Kriegsbericht aus dem Mittelalter Jemen 1963
Durchs blutige Kurdistan Irak 1964
Ein vergessener Völkermord Sudan 1967
Im belagerten Sanaa Nordjemen 1967
Die Revolte der Sklaven Oman 1969
Ein Jahr nach der Revolution 1969
Die revolutionäre Kirche in Lateinamerika 1969
Das Mittelalter will nicht sterben Jemen 1970
Noch ein Biafra Sudan 1970
Im Land der 1001 Bohrtürme Persesche Golf 1971
Das Sultanat Oman Oman 1971
Südjemen, das Kuba der arabischen Welt Südjemen 1972
Algier, Hauptstadt der Revolutionäre Algerien 1972
Kommunisten seit 1000 Jahren Südjemen 1973
Der Zorn der Korsen Frankräich 1973

Im Namen des Fortschritts

01 Der Fluch der Abhängigkeit Algerien 1974
02 Die Schule des Teufels Togo 1974
03 Zum Teufel mit der Schule Tansania 1974
04 Verarmungshilfe Gabun 1975
05 Mit Medizin ins Unglück Gabun - Senegal 1975
06 Die weiße Revolution Iran 1975
07 Auf Gedeih und Verderb Frankräich 1975
08 Europas Weinfässer laufen über 1975
09 Kein Respekt vor heiligen Kühen Mexiko 1976
10 Protest gegen Paris Bretagne Elsass-Loutrengen 1976
11 Kein Platz für Indianer Kanada 1976
12 Allein gegen die Großen Eritrea 1977
13 Der schwarze Islam Côte d'Ivoire 1977
14 Von Basken und Katalanen Spuenien 1977
15 Freiheit verboten Somalia 1978
16 Die grauen Panther USA 1978
17 Die Nachkommen der Inkas Bolivien 1978
18 Die Freien des Nordens Kanada 1979
19 Fabriken für die Dritte Welt Tunesien 1979
20 Der persische Traum Iran 1979
21 Bitterer Zucker Brasilien 1983
21 Die Saat des Fortschritts oder das Ende der Entwicklung USA 1984

Frauen der Welt

01 Männerherrschaft unbekannt Sumatra 1979
02 Vom Nutzen der Vielehe Togo 1979
03 Freiheit unter dem Schleier Iran 1980
04 Im Dienst der Revolution Eritrea 1980
05 Vom fluch der Jungfräulichkeit Egypten, Italien 1980
06 Von Zucht und Unzucht Bolivien 1980
07 Abschied vom Lachen Peru 1981
08 Im Käfig der Freiheit Peru 1981
09 Die Herren - Ein Pamphlet gegen die Männerherrschaft Frankräich 1982
10 Aufstand der Hexen Westdäitschland 1982
11 Verraten und verkauft - Der Vormarsch der Rechten USA 1982
12 Im Namen der Liebe Frankräich 1983

Kinder der Welt

01 ... denn ihrer ist das Himmelreich Bolivien 1984
02 Im Schatten der Götter Indien 1984
03 Erziehung zum heiligen Krieg Iran 1985
04 Verschult und verschaukelt West-Afrika 1985
05 Denn sie wissen,was sie tun Bolivien 1985
06 Die Vergessenen 1986
07 Jedem das Seine USA 1986
08 Die gezähmten Wilden USA 1987
09 Versklavt und vergöttert Nepal 1987
10 Die Verlassenen Honduras 1987
11 Nachwuchs nach Maß Singapur 1987
12 Parieren geht über Studieren Japan 1987
13 Im Schatten der Apartheid Mozambik 1988
14 Von Moslems und Christen 1988

Literatur zum Theema

Gordian Troeller (Hrsg. Ingrid Becker-Ross-Troeller): Antifaschist. Anarchist. Journalist. Gordian Troeller berichtet. Eine Autobiografie Pro BUSINESS, 2009. ISBN 9783868053159
Ch. Adick, F. Stuke (Hg.): Ferne Länder - fremde Sitten. Analysen zum Filmwerk Gordian Troeller. Frankfurt 1996.
D.F. (= Danièle Fonck), Gordian Troeller - Vieil anar et éternel jeune homme; in: Tageblatt vum 7. Oktober 1995; S. 5 (mat enger Foto).
Robert Garcia: "Abrechnung mit den Mächtigen, der Filmemacher Gordian Troeller'", in: Lëtzebuerger Almanach '89, 44-57.
Robert Roemen: "Charles 'Gordian' Troeller ist tot: Resistenzler, Geheimdienstchef, Journalist und Filmemacher", in: Lëtzebuerger Journal 56(2003), Nr. 58 (25. Mäerz), S. 2.
Raymond Reuter: 100 Lëtzebuerger ronderëm d'Welt. Éditions Luxnews, 2003, ISBN 2-9599932-2-5,
Henri Koch-Kent: Halte à la falsification de l'histoire. Le procès Gomand (1945-1947): 114 témoins contre le gouvernement en exil, Luxembourg, Editioun vum Auteur, 152 p. 1988

Kuckt och

Lëscht vu lëtzebuergesche Filmregisseuren

Um Spaweck

Gordian Troeller - Marie-Claude Deffarge Websäit iwwer de G. Troeller an d'M.-C. Deffarge (gekuckt 2021-04-08).
"Zäitzeien: Gordian Troeller." 100komma7.lu, 25. Mäerz 2021 (Rediff. Interview vun 2000).