Chamberwale vum 8. Oktober 2023
Bei de Chamberwale vum 8. Oktober 2023 zu Lëtzebuerg goufe 60 Deputéiert fir e Mandat vu 5 Joer an d'nationaalt Parlament, d'Chamber, gewielt.
Den Datum vun de Wale gouf de 16. Oktober 2022 vum Staatsministère matgedeelt[1].
D'Zuel vun den Deputéierten, déi gewielt konnte ginn, geet vu 7 am Walbezierk Osten bis zu 23 am Walbezierk Süden. Am Norde waren et der 9, am Zentrum 21.
Walflicht a Walrecht änneren
Jiddereen deen op der Wielerlëscht steet, ass verflicht wielen ze goen, d. h. datt all Lëtzebuerger deen den 8. Oktober 2023 op d'mannst 18 Joer al ass, zu Lëtzebuerg wunnt an dee säi Walrecht net vum Geriicht oferkannt krut, muss stëmme goen[2].
Wann een den Dag vun de Wale verhënnert ass, muss een dem Procureur vum Bezierksgeriicht eng schrëftlech a motivéiert Entschëllegung schécken.
A follgende Fäll ass een d'office entschëllegt an et besteet keng Walflicht méi:
- déi Leit, déi um Dag vun der Wal an enger anerer Gemeng wunne wéi déi, an där se opgeruff si stëmmen ze goen;
- jiddereen deen op d'mannst 75 Joer al ass;
- d'Wieler déi ënner Momperschaft stinn.
Déi, déi verflicht sinn ze wielen an awer net an de Walbüro goe kënnen oder wëllen, kënnen am Viraus Bréifwal ufroen. Dat selwecht gëllt fir Lëtzebuerger déi am Ausland wunnen. Déi genee Prozedur fir d'Bréifwal ass an den Artikelen 168 - 182 vum Walgesetz festgehalen.
Fir d'Chamberwale vum 8. Oktober 2023 waren op de 5. Oktober 283.879 Wieler ageschriwwen. 70.242 (24,74 %) Stëmmberechtegt haten sech fir d'Bréifwal decidéiert; dovun hunn 63.864 Wieler zu Lëtzebuerg gewunnt an déi aner (6.378) haten hire Wunnsëtz am Ausland[3].
Parteien änneren
Néng Parteien hunn an alle véier Walbezierker kandidéiert. Dobäi koumen der dräi, déi just an zwéin oder dräi Bezierker Lëschten opgesat hunn. D'Lëschteplaze goufen den 10. August 2023 vum Pierre Calmes, President vum Stater Bezierksgeriicht, festgeluecht. Dobäi gouf d'Lëschtennummer vun deene Parteien, déi och bei de Gemengewalen am Juni kandidéiert haten, bäibehalen, iwwerdeems déi vun zousätzlechen anere Parteien, déi bei de Chamberwale kandidéiert hunn, ausgeloust gouf. Dat erkläert, firwat et keng "Lëscht 8" gëtt: Dës war der Partei Mir d'Vollek bei de Gemengewalen zougedeelt ginn, d'Partei huet awer net bei de Chamberwale kandidéiert[4].
| Lëscht | Partei | Süden | Osten | Zentrum | Norden |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | LSAP | 
|
|
|
|
| 2 | DP |
|
|
|
|
| 3 | déi gréng |
|
|
|
|
| 4 | CSV |
|
|
|
|
| 5 | déi Lénk |
|
|
|
|
| 6 | ADR |
|
|
|
|
| 7 | Piraten |
|
|
|
|
| 9 | Fokus |
|
|
|
|
| 10 | Volt |
|
|
||
| 11 | KPL |
|
|
|
|
| 12 | Liberté - Fräiheet! |
|
|
|
|
| 13 | Déi Konservativ |
|
|
- Walplakater am Bezierk Zentrum
-
LSAP -
DP -
déi gréng -
CSV -
déi Lénk -
ADR -
Piraten -
Fokus -
Liberté/Fräiheet
Resultater änneren
D'CSV huet bei de Chamberwale vum 8. Oktober 2023 hir Positioun behaapte kënnen a bleift mat 21 Sëtz déi stäerkst Partei an der Chamber. D'DP huet 2 Sëtz derbäi gewonnen (een am Zentrum an een am Süden) a kënnt op elo 14 Sëtz, iwwerdeems d'LSAP am Zentrum een zousätzlechen Deputéierte krut an elo mat am Ganzen 11 Vetrieder an der Chamber ass. Op der aner Säit hunn déi Gréng, déi zanter 2013 als Koalitiounspartner mat an der Regierung waren, Plomme gelooss a 5 vun hire bis dato 9 Mandater verluer; se sinn elo just nach mat 4 Deputéierten (2 am Zentrum an 2 am Süden) an der Chamber.
Bei deene méi klenge Parteie bleift et bei den 2 Sëtz fir déi Lénk, d'ADR krut am Osten 1 Sëtz bäi a se kënnt op 5 Deputéiert, iwwerdeems d'Piraten och 1 Sëtz (am Norden) wannen a mat 3 Mandater am Parlament vertruede sinn. All déi aner Parteien hunn et net an d'Chamber gepackt.
Méi wéi 36.000 Stëmmberechtegt, dorënner och Persounen iwwer 75, déi net méi vun der Walflicht betraff waren, sinn net wiele gaangen. 7.889 Ziedele goufen einfach wäiss ofginn a méi wéi 10.000 Walziedele waren ongülteg, well entweder ze vill Kandidate gewielt goufen, eppes op den Ziedel gemoolt gouf oder (nach) eppes aneres wéi de Stëmmziedel an der Enveloppe vun der Bréifwal louch.[5]
| Partei | Prozent 2018 | Sëtz 2018 | Prozent 2023 | +/− | Sëtz 2023 | +/− |
|---|---|---|---|---|---|---|
| CSV | 28,31 | 21 | 29,21 | +0,90 | 21 | ±0 |
| DP | 16,91 | 12 | 18,70 | +1,79 | 14 | +2 |
| LSAP | 17,60 | 10 | 18,91 | +1,31 | 11 | +1 |
| déi gréng | 15,12 | 9 | 8,55 | -6,57 | 4 | -5 |
| ADR | 8,28 | 4 | 9,27 | +0,99 | 5 | +1 |
| Piraten | 6,45 | 2 | 6,74 | +0,29 | 3 | +1 |
| déi Lénk | 5,48 | 2 | 3,93 | -1,55 | 2 | ±0 |
| KPL | 1,27 | 0 | 0,64 | -0,63 | 0 | ±0 |
| Déi Konservativ | 0,27 | 0 | 0,23 | -0,04 | 0 | ±0 |
| Fokus | --- | --- | 2,49 | 0 | nei | |
| Volt | --- | --- | 0,19 | 0 | nei | |
| Liberté-Fräiheet! | --- | --- | 1,13 | 0 | nei | |
| Total | 60 |
Den 9. Oktober krut de Luc Frieden vum Grand-Duc Henri den Optrag fir als Formateur ze kucken, eng nei Regierung op d'Been ze stellen[6]. Nach de selwechten Owend ass confirméiert ginn, datt souwuel d'CSV mat der DP Verhandlungen ophuele wéilt, wéi och d'DP gewëllt wier mat der CSV ze verhandelen[7].
De 17. November 2023 gouf als Resultat dovun d'Regierung Frieden-Bettel vereedegt.
Gewielt an nogeréckelt Deputéiert änneren
Alphabetesch Lëscht (klasséiert nom Familljennumm) vun der aktueller Zesummesetzung (Stand: 21. Nov. 2023) vun der Chamber, inklusiv déi Deputéiert, déi op hiert Mandat verzicht hunn an déi, déi s'ersat hunn (déi nogeréckelt sinn).
Déi aktuell Deputéiert hunn als Zuel 1 (et kann ee se duerch Uklicke vum Zortéierschëssel an der Rubrik "Zuel" beieneen uweise loossen).
| Zuel | Foto | Numm | Partei | Bezierk | gewielt | Stëmmen[8] | Mandat vun | Mandat bis | Bemierkung |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 
|
Diane Adehm | CSV | Zentrum | direkt | 19.043 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Barbara Agostino | DP | Süden | nogeréckelt | 21/11/2023 | nogeréckelt fir de Max Hahn, deen e Regierungsposten ugeholl huet | ||
| 1 | 
|
Guy Arendt | DP | Zentrum | nogeréckelt | 21/11/2023 | nogeréckelt fir de Xavier Bettel, deen e Regierungsposten ugeholl huet | ||
._Arrivals_Jean_Asselborn_(36927346612)_CROPPED.jpg)
|
Jean Asselborn | LSAP | Süden | direkt | 33.398 | huet op d'Mandat verzicht; fir hie réckelt den Yves Cruchten no[9] | |||
_09-2023.jpg)
|
Yuriko Backes | DP | Zentrum | direkt | 23.589 | huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen | |||
| 1 | _09-2023.jpg)
|
Maurice Bauer | CSV | Zentrum | nogeréckelt | 21/11/2023 | nogeréckelt fir de Luc Frieden, deen e Regierungsposten ugeholl huet | ||
| 1 |
|
André Bauler | DP | Norden | direkt | 10.057 | 24/10/2023 | ||
| 1 |
|
Gilles Baum | DP | Osten | nogeréckelt | 21/11/2023 | nogeréckelt fir de Lex Delles, deen e Regierungsposten ugeholl huet | ||
| 1 | 
|
Marc Baum | déi Lénk | Süden | direkt | 8.664 | 24/10/2023 | ||
| 1 | _09-2023.jpg){kind=small}
|
François Bausch | déi gréng | Zentrum | direkt | 12.605 | 21/11/2023 | ||
| 1 | 
|
Simone Beissel | DP | Zentrum | direkt | 14.895 | 24/10/2023 | ||
_09-2023.jpg){kind=small}
|
Xavier Bettel | DP | Zentrum | direkt | 34.018 | huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen | |||
| 1 | 
|
Dan Biancalana | LSAP | Süden | direkt | 24.435 | 24/10/2023 | ||
| 1 | .jpg)
|
Taina Bofferding | LSAP | Süden | direkt | 30.909 | 21/11/2023 | ||
| 1 | 
|
Jeff Boonen | CSV | Norden | nogeréckelt | 21/11/2023 | nogeréckelt fir d'Martine Hansen, déi e Regierungsposten ugeholl huet | ||
| 1 | 
|
Liz Braz | LSAP | Süden | direkt | 24.284 | 24/10/2023 | ||
| 1 | _09-2023.jpg)
|
Corinne Cahen | DP | Zentrum | direkt | 16.365 | 24/10/2023 | ||
| 1 | _09-2023.jpg)
|
Sven Clement | Piraten | Zentrum | direkt | 15.074 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Francine Closener | LSAP | Zentrum | direkt | 11.392 | 24/10/2023 | ||
| 1 |
|
Yves Cruchten | LSAP | nogeréckelt | 21/11/2023 | nogeréckelt fir de Jean Asselborn, dee säi Mandat net ugeholl huet | |||
| 1 | 
|
Claire Delcourt | LSAP | Zentrum | direkt | 7.394 | 24/10/2023 | ||
|
Lex Delles | DP | Osten | direkt | 13.042 | huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen | |||
| 1 | 
|
Mars Di Bartolomeo | LSAP | Süden | direkt | 24.663 | 24/10/2023 | ||
| 1 | _CROP_Donnersbach.jpg)
|
Alex Donnersbach | CSV | Zentrum | nogeréckelt | 21/11/2023 | nogeréckelt fir de Serge Wilmes, deen e Regierungsposten ugeholl huet | ||
| 1 | 
|
Emile Eicher | CSV | Norden | direkt | 13.296 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Félix Eischen | CSV | Süden | direkt | 26.542 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Luc Emering | DP | Süden | direkt | 11.837 | 24/10/2023 | ||
| 1 | _09-2023.jpg)
|
Georges Engel | LSAP | Süden | direkt | 24.503 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Jeff Engelen | ADR | Norden | direkt | 8.153 | 24/10/2023 | ||
| 1 | ._Arrivals_Fernand_Etgen_(36641495740)_-_CROP_ETGEN.jpg)
|
Fernand Etgen | DP | Norden | direkt | 10.529 | 24/10/2023 | ||
| 1 | _09-2023.jpg)
|
Franz Fayot | LSAP | Zentrum | direkt | 13.343 | 21/11/2023 | ||
|
Luc Frieden | CSV | Zentrum | direkt | 30.999 | 24/10/2023 | 16/11/2023 | huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen | |
| 1 | 
|
Paul Galles | CSV | Zentrum | direkt | 21.495 | 24/10/2023 | ||
|
Léon Gloden | CSV | Osten | direkt | 13.377 | 24/10/2023 | 16/11/2023 | huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen | |
| 1 | 
|
Max Goergen | Piraten | Süden | direkt | 12.856 | 24/10/2023 | ||
| 1 | _09-2023.jpg)
|
Patrick Goldschmidt | DP | Zentrum | nogeréckelt | 21/11/2023 | nogeréckelt fir d'Yuriko Backes, déi e Regierungsposten ugeholl huet | ||
| 1 | 
|
Gusty Graas | DP | Süden | direkt | 11.942 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Claude Haagen | LSAP | Norden | direkt | 9.076 | 24/10/2023 | ||
|
Max Hahn | DP | Süden | direkt | 19.477 | huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen | |||
| 1 | _(cropped).jpg)
|
Christophe Hansen | CSV | Norden | direkt | 17.464 | 24/10/2023 | ||
.jpg_CROP_Martine_Hansen.jpg)
|
Martine Hansen | CSV | Norden | direkt | 20.160 | 24/10/2023 | 16/11/2023 | huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen | |
| 1 | 
|
Carole Hartmann | DP | Osten | direkt | 10.547 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Max Hengel | CSV | Osten | direkt | 11.942 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Fernand Kartheiser | ADR | Süden | direkt | 13.581 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Françoise Kemp | CSV | Süden | nogeréckelt | 21/11/2023 | nogeréckelt fir de Georges Mischo, deen e Regierungsposten ugeholl huet | ||
| 1 | ,_2023-10.jpg)
|
Nancy Kemp-Arendt | CSV | Süden | direkt | 26.137 | 24/10/2023 | ||
| 1 | .png)
|
Fred Keup | ADR | Süden | direkt | 14.763 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Paulette Lenert | LSAP | Osten | direkt | 14.345 | 21/11/2023 | ||
| 1 | 
|
Marc Lies | CSV | Zentrum | direkt | 18.862 | 24/10/2023 | ||
CROP_Elisabeth_Margue.jpg)
|
Elisabeth Margue | CSV | Zentrum | direkt | 23.164 | 24/10/2023 | 16/11/2023 | huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen | |
_(cropped).jpg)
|
Claude Meisch | DP | Süden | direkt | 17.001 | huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen | |||
| 1 | 
|
Mandy Minella | DP | Süden | nogeréckelt | 21/11/2023 | nogeréckelt fir de Claude Meisch, deen e Regierungsposten ugeholl huet | ||
_2023-10.jpg)
|
Georges Mischo | CSV | Süden | direkt | 30.388 | 24/10/2023 | 16/11/2023 | huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen | |
| 1 | 
|
Octavie Modert | CSV | Osten | direkt | 10.208 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Nathalie Morgenthaler | CSV | Süden | nogeréckelt | 21/11/2023 | nogeréckelt fir de Gilles Roth, deen e Regierungsposten ugeholl huet | ||
| 1 | _09-2023.jpg)
|
Laurent Mosar | CSV | Zentrum | nogeréckelt | 21/11/2023 | nogeréckelt fir d'Elisabeth Margue, deen e Regierungsposten ugeholl huet | ||
| 1 | .jpg)
|
Lydie Polfer | DP | Zentrum | direkt | 19.345 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Ben Polidori | Piraten | Norden | direkt | 4.804 | 24/10/2023 | ||
.jpg)
|
Gilles Roth | CSV | Süden | direkt | 31.451 | 24/10/2023 | 16/11/2023 | huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen | |
| 1 | _09-2023.jpg)
|
Gérard Schockmel | DP | Zentrum | direkt | 15.164 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Alexandra Schoos | ADR | Osten | direkt | 4.295 | 24/10/2023 | ||
| 1 | .png)
|
Meris Sehovic | déi gréng | Süden | direkt | 8.323 | 24/10/2023 | ||
| 1 | _(cropped).jpg)
|
Marc Spautz | CSV | Süden | direkt | 26.053 | 24/10/2023 | ||
| 1 | _(cropped).jpg)
|
Sam Tanson | déi gréng | Zentrum | direkt | 17.983 | 21/11/2023 | ||
| 1 | _09-2023_(cropped).jpg)
|
David Wagner | déi Lénk | Zentrum | direkt | 6.747 | 24/10/2023 | ||
| 1 | _09-2023.jpg)
|
Tom Weidig | ADR | Zentrum | direkt | 6.414 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Charel Weiler | CSV | Norden | direkt | 14.483 | 24/10/2023 | ||
| 1 |
|
Joëlle Welfring | déi gréng | Süden | direkt | 12.984 | 21/11/2023 | ||
| 1 | _CROP_St%C3%A9phanie_Weydert.jpg)
|
Stéphanie Weydert | CSV | Osten | nogeréckelt | 21/11/2023 | nogerécket fir de Léon Gloden, deen e Regierungsmandat ugeholl huet | ||
_09-2023_(cropped).jpg)
|
Serge Wilmes | CSV | Zentrum | direkt | 22.035 | 24/10/2023 | 16/11/2023 | huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen | |
| 1 | _(cropped).jpg)
|
Claude Wiseler | CSV | Zentrum | direkt | 21.385 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Michel Wolter | CSV | Süden | direkt | 26.922 | 24/10/2023 | ||
| 1 | 
|
Laurent Zeimet | CSV | Süden | direkt | 24.128 | 24/10/2023 |
Kuckt och änneren
Um Spaweck änneren
| Commons: Chamberwale vum 8. Oktober 2023 – Biller, Videoen oder Audiodateien |
- Recueil de la législation relative aux élections législatives, communales et européennes: D'Walgesetz op Legilux
Referenzen änneren
- ↑ "Datum fir d'Chamberwalen." Communiqué op me.gouvernement.lu; 16.11.2022.
- ↑ (fr)Loi électorale du 18 février 2003 (telle qu'elle a été mofifiée). https://legilux.public.lu/.+Gekuckt de(n) 07.10.2023.
- ↑ (fr)Obert, Mathilde, 23.992 électeurs supplémentaires en 2023. paperjam.lu. paperjam.lu. Gekuckt de(n) 07.10.2023.
- ↑ "D'Lëschtennummere goufe gezunn," rtl.lu, Leschten Update: 12.08.2023, 07:23:30.
- ↑ rtl.lu: Méi wéi 36.000 Leit sinn net wiele gaangen (10. Oktober 2023)
- ↑ (lb)"Dat ass fir mech eng grouss Éier an eng grouss Verantwortung": De Luc Frieden gouf vum Grand-Duc mat der Regierungsbildung beoptragt. www.rtl.lu. Gekuckt de(n) 2023-10-09.
- ↑ (lb)No Gespréicher an de Parteigremien: CSV an DP wëlle Koalitiounsgespréicher mateneen ophuelen. www.rtl.lu. Gekuckt de(n) 2023-10-09.
- ↑ Résultats officiels op elections.public.lu, gekuckt den x. Oktober 2023
- ↑ (lb)Jean Asselborn geet net an d'Chamber: "Ech spieren, dass ech elo e bësse Rou brauch". www.rtl.lu. Gekuckt de(n) 2023-11-15.