Karl Schwarzschild

Karl Schwarzschild
Karl Schwarzschild
Gebuer	9. Oktober 1873; Frankfurt am Main
Gestuerwen	11. Mee 1916; Potsdam
Nationalitéit	Däitscht Keeserräich, Kinnekräich Preisen
Educatioun	Universitéit vu München,; Universitéit vu Stroossbuerg
Aktivitéit	Physiker, Astronom, Astrophysiker, Universitéitsprofesser, Mathematiker
Member vun	Preisesch Wëssenschaftsakademie, Däitsch Akademie vun den Naturfuerscher Leopoldina
Famill
Kanner	Martin Schwarzschild

De Karl Schwarzschild, gebuer den 9. Oktober 1873 zu Frankfurt am Main, a gestuerwen den 11. Mee 1916 zu Potsdam, war en däitschen Astronom a Physiker. Hie gëllt als Pionéier vun der moderner Astrophysik.

Liewen

De Karl Schwarzschild gouf zu Frankfurt als eelst vu sechs Kanner an enger räicher däitsch-jiddescher Famill gebuer (hien huet sech awer spéider deefe gelooss). Seng Eltere waren d'Henrietta Sabel an de Moses Martin Schwarzschild. Hien ass an engem kultivéierte groussbiergerlechen Ëmfeld opgewuess. D'Famill hat villsäiteg Interessien; ënner anerem Musek a Konscht goufe geflegt. Zu Frankfurt ass hien an déi jiddesch Elementarschoul an duerno an de Lessing-Gymnasium gaangen, wou hie sech fréizäiteg fir d'Astronomie intresséiert huet. Schonn als 16-järege Student huet hien an den Astronomischen Nachrichten zwou Aarbechten iwwer d'Bunnbestëmmung vu Planéiten a vun Duebelstäre publizéiert. Nom Abitur, dat hien als Beschte vu sengem Joergank bestanen hat, huet de Karl Schwarzschild vun 1890 un op der Universitéit vu Stroossbuerg Astronomie studéiert. 1892 huet hien op d'Ludwig-Maximilians-Universitéit München gewiesselt, wou en 1896 ënner dem Hugo von Seeliger zum Theema Die Entstehung von Gleichgewichtsfiguren in rotierenden Flüssigkeiten promovéiert huet.

Vun 1897 un huet de Schwarzschild zwee Joer als Assistent am Kuffner-Observatoire zu Wien geschafft. Do huet hie sech mat der Photometrie vu Stärekéip beschäftegt an d'Grondlage fir eng Formel geluecht, déi d'Bezéiung tëscht der Intensitéit vum Stäreliicht, der Beliichtungszäit an der Schwäerzung vun der Fotosplack an der Astrofotografie beschreift. E wichtegt Glidd vun der Formel ass d'Schwarzschild-Exponent. 1899 ass hien zeréck op München gaangen.

Vun 1901 bis 1909 war de Schwarzschild Professer an Direkter um Observatoire Göttingen. Do konnt hie mat Perséinlechkeete wéi dem David Hilbert an dem Hermann Minkowski zesummeschaffen. 1909 gouf hien Direkter vum Astrophysikaleschen Observatoire zu Potsdam. 1912 gouf de Schwarzschild Member vun der Preisescher Akademie vun de Wëssenschaften. Beim Ausbroch vum Éischte Weltkrich 1914 huet hie sech fräiwëlleg bei d'Arméi gemellt. Hie war op der Ost- a Westfront an hat do ënner anerem ballistesch Berechnungen ze maachen. Wärend dem Krich ass hien un enger Autoimmunkrankheet vun der Haut (Pemphigus vulgaris) erkrankt a koum am Mäerz 1916 als Invalid vun der Front zeréck. Zwéi Méint méi spéit ass hien am Alter vun nëmmen 42 Joer gestuerwen.

De Karl Schwarzschild ass de Papp vum Astrophysiker Martin Schwarzschild.

Wierk

Wärend dem Krichsdéngscht huet hien 1915 a Russland eng Ofhandlung iwwer d'Relativitéitstheorie an eng iwwer d'Quantentheorie geschriwwen.

Seng Aarbecht iwwer d'Relativitéit huet déi éischt genee Léisunge vun de Feldequatioune vun der Allgemenger Relativitéitstheorie bruecht – eng fir kugelfërmeg symmetresch Kierper déi net rotéieren an eng fir statesch isotrop eidel Raim ëm fest Kierper.

De Schwarzschild huet och e puer grondleeënd Aarbechten iwwer klassesch Schwaarz Lächer geleescht. E puer Eegenschafte vu schwaarze Lächer kruten dofir säin Numm (Schwarzschild-Metrik, Schwarzschild-Tangherlini-Metrik a Schwarzschildradius). De Kär vun engem schwaarze Lach gëtt Schwarzschild-Singularitéit genannt.

Eng weider Aarbecht an der Astronomie huet hien iwwer d'fotografesch Hellegkeetsmiessung vu Stäre gemaach. Wärend Studien iwwer de Stralungstransport an der Sonnenatmosphär huet de Schwarzschild de Begrëff vum Stralungsgläichgewiicht fir d'éischt benotzt. Mat Methode vun der Stellarstatistik huet hien d'Verdeelung vun de Stären an der Mëllechstrooss ënnersicht.

Hien huet weider och d'Theorie vun den optesche Systemer verbessert.

Éierungen

Den Asteroid Schwarzschilda gouf no him genannt. Zu Göttingen an zu Garching bei München goufe jee eng Strooss no him genannt.

Schrëften

Wikisource: Karl Schwarzschild – Quellentexter

iwwer optesch Systemer:

Untersuchungen zur geometrischen Optik I. Einleitung in die Fehlertheorie optischer Instrumente auf Grund des Eikonalbegriffs, 1906, Abhandlungen der Gesellschaft der Wissenschaften in Göttingen, Band 4, Nummero 1, S. 1-31
Untersuchungen zur geometrischen Optik II. Theorie der Spiegelteleskope, 1906, Abhandlungen der Gesellschaft der Wissenschaften in Göttingen, Band 4, Nummero 2, S. 1-28
Untersuchungen zur geometrischen Optik III. Über die astrophotographischen Objektive, 1906, Abhandlungen der Gesellschaft der Wissenschaften in Göttingen, Band 4, Nummero 3, S. 1-54
Über Differenzformeln zur Durchrechnung optischer Systeme, 1907, Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen, S. 551-570

iwwer Hellegkeetsmiessungen:

Aktinometrie der Sterne der B. D. bis zur Größe 7.5 in der Zone 0° bis +20° Deklination. Teil A. Unter Mitwirkung von Br. Meyermann, A. Kohlschütter und O. Birck, 1910, Abhandlungen der Gesellschaft der Wissenschaften in Göttingen, Band 6, Numero 6, S. 1-117

iwwer d'Sonnenatmosphär:

Über das Gleichgewicht der Sonnenatmosphäre, 1906, Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen, S. 41-53
Die Beugung und Polarisation des Lichts durch einen Spalt. I., 1902, Mathematische Annalen, Band 55, S. 177-247
Zur Elektrodynamik. I. Zwei Formen des Princips der Action in der Elektronentheorie, 1903, Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen, S. 126-131
Zur Elektrodynamik. II. Die elementare elektrodynamische Kraft, 1903, Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen, S. 132-141
Zur Elektrodynamik. III. Ueber die Beweegung des Elektrons, 1903, Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen, S. 245-278
Ueber die Eigenbewegungen der Fixsterne, 1907, Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen, S. 614-632
Ueber die Bestimmung von Vertex und Apex nach der Ellipsoidhypothese aus einer geringeren Anzahl beobachteter Eigenbewegungen, 1908, Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen, S. 191-200
K. Schwarzschild, E. Kron: Ueber die Helligkeitsverteilung im Schweif des Halley´schen Kometen, 1911, Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen, S. 197-208
Die naturwissenschaftlichen Ergebnisse und Ziele der neueren Mechanik., 1904, Jahresbericht der Deutschen Mathematiker-Vereinigung, Band 13, S. 145-156
Über die astronomische Ausbildung der Lehramtskandidaten., 1907, Jahresbericht der Deutschen Mathematiker-Vereinigung, Band 16, S. 519-522

iwwer dem Eistein seng Feldequtiounen

Über das Gravitationsfeld eines Massenpunktes nach der Einstein'schen Theorie. Reimer, Berlin 1916, S. 189 ff. (Sitzungsberichte der Königlich-Preussischen Akademie der Wissenschaften; 1916)
Über das Gravitationsfeld einer Kugel aus inkompressibler Flüssigkeit. Reimer, Berlin 1916, S. 424-434 (Sitzungsberichte der Königlich-Preussischen Akademie der Wissenschaften; 1916)

Kuckt och

Portal Astronomie