De Republikanesche Kalenner, och franséische Revolutiounskalenner genannt, gouf zur Zäit vun der franséischer Revolutioun vu 1789 agefouert.

De Republikanesche Kalenner vu 1794 vum Louis-Philibert Debucourt.

D'Erfindung vum Kalenner ass progressiv iwwer d'Bün gaangen. Schonn den Dag nom Stuerm op d'Bastille de 14. Juli 1789 war et normal, d'Joer 1789 als « l'an I de (l'ère de) la Liberté » ze nennen; D'Méint an Deeg sinn awer d'selwecht bliwwen. Am Joer IV, den 22. September 1792 huet d'Convention nationale dekretéiert: « Tous les actes publics sont désormais datés à partir de l'an I de la République ». Den 20. September 1793 huet de Charles Gilbert Romme virun der Convention säi Projet presentéiert, aus deem de Kalenner sollt ginn. A Kraaft getrueden ass de Kalenner no klengen Ännerungen den Dag nom Dekreet vun der Convention nationale vum 14. Vendémiaire Joer II. [1]

D'Nomenklatura vun de Méint an den Deeg huet sech an de follgende Méint weider entwéckelt. En neien Dekreet vum 4. Frimaire Joer II huet dem Kalenner seng definitiv Form ginn, an d'« ère vulgaire » fir d'zivil Benotzung ofgeschaaft. Den 22. September 1792 gouf als éischten Dag vun der « ère des Français » festgesat. Fir déi nächst Jore sollt den éischten Dag vum Joer ëmmer dee vun der Equinoxe zu Paräis sinn, wat dem Gregorianesche Kalenner no tëscht dem 22. a 24. September war.

Den 22. Fructidor Joer XIII huet den Napoléon de republikanesche Kalenner nees ofgeschaaft, an zanter dem 1. Januar 1806 gouf nees de gregorianesche Kalenner benotzt.

De republikanesche Kalenner gouf allerdéngs nacheemol kuerz vun der Commune vu Paräis am Joer 1871 (Joer LXXIX), a vum Mussolini 1922 benotzt.

 
Auer vun der Republik.

Well d'Revolutioun aus Frankräich e laizistesche Staat gemaach hat, wollt sech de republikanesche Kalenner däitlech vum gregorianesche Kalenner distanzéieren, dee mam Chrëschtentum verbonne war.

D'Kalennerjoer war an 12 Méint ënnerdeelt, an all Mount hat 30 Deeg (= 360 Deeg), plus 5 - 6 Deeg (jee no Joer) déi um Enn vum Joer derbäigesat goufen, fir datt d'Joer mam tropesche Joer (~ 365¼ Deeg) iwwerenee gestëmmt huet. All Mount war an 3 Dekade vun 10 Deeg ënnerdeelt. Den Dag gouf nom Dezimalsystem ënnerdeelt: « de minuit et minuit », an hat 10 Stonnen déi an 10 Partien ënnerdeelt waren, déi hirersäits och nees an 10 Partien ënnerdeelt waren a sou weider « jusqu'à la plus petite portion commensurable de la durée ». D'Dezimaldivisioun vum Dag gouf 1795 nees ofgeschaaft.

D'Nimm vun de Méint huet sech de Poet Fabre d'Églantine mat der Hëllef vum André Thouin, Gäertner vum Jardin des Plantes vum Nationalmusée fir Naturgeschicht ausgeduecht. All Mount huet un een Aspekt vum franséische Klima erënnert (Dezember, Nivôse, Neige - Schnéi) oder u wichteg Momenter vum ländleche Liewen (Septemher, Vendémiaire, d'Vendangen). De Kalenner, dee seng Schëpfer als universell wollten duerstellen, war staark u säin Ursprongsland gebonnen, an un d'wirtschaftlecht Gewiicht, déi d'agrar Aktivitéiten haten.

De Kalenner huet sextil Jore produzéiert (déi 6 Deeg méi haten): dëst waren d'Joren III, VII an XI. Dësen Dag, deen um Enn vum Joer derbäigesat gouf, gouf "Jour de la Révolution" genannt, deen d'Enn vun enger Franciade markéiert huet, an dee wéi en Nationalfeierdag gefeiert gouf.

D'Méint

änneren

D'Deeg vum Joer

änneren

All Dag vum Joer hat en eegenen Numm.

Hierschtméint

änneren

Vendémiaire
(22. September ~ 21. Oktober)

  1. Raisin 22. September
  2. Safran 23. September
  3. Châtaigne 24. September
  4. Colchique 25. September
  5. Cheval 26. September
  6. Balsamine 27. September
  7. Carotte 28. September
  8. Amaranthe 29. September
  9. Panais 30. September
  10. Cuve 1. Oktober
  11. Pomme de terre 2. Oktober
  12. Immortelle 3. Oktober
  13. Potiron 4. Oktober
  14. Réséda 5. Oktober
  15. Âne 6. Oktober
  16. Belle de nuit 7. Oktober
  17. Citrouille 8. Oktober
  18. Sarrasin 9. Oktober
  19. Tournesol 10. Oktober
  20. Pressoir 11. Oktober
  21. Chanvre 12. Oktober
  22. Pêche 13. Oktober
  23. Navet 14. Oktober
  24. Amaryllis 15. Oktober
  25. Bœuf 16. Oktober
  26. Aubergine 17. Oktober
  27. Piment 18. Oktober
  28. Tomate 19. Oktober
  29. Orge 20. Oktober
  30. Tonneau 21. Oktober

Brumaire
(22. Oktober ~ 20. November)

  1. Pomme 22. Oktober
  2. Céleri 23. Oktober
  3. Poire 24. Oktober
  4. Betterave 25. Oktober
  5. Oie 26. Oktober
  6. Héliotrope 27. Oktober
  7. Figue 28. Oktober
  8. Scorsonère 29. Oktober
  9. Alisier 30. Oktober
  10. Charrue 31. Oktober
  11. Salsifis 1. November
  12. Macre 2. November
  13. Topinambour 3. November
  14. Endive 4. November
  15. Dindon 5. November
  16. Chervis 6. November
  17. Cresson 7. November
  18. Dentelaire 8. November
  19. Grenade 9. November
  20. Herse 10. November
  21. Bacchante 11. November
  22. Azerole 12. November
  23. Garance 13. November
  24. Orange 14. November
  25. Faisan 15. November
  26. Pistache 16. November
  27. Macjonc 17. November
  28. Coing 18. November
  29. Cormier 19. November
  30. Rouleau 20. November

Frimaire
(21. November ~ 20. Dezember)

  1. Raiponce 21. November
  2. Turneps 22. November
  3. Chicorée 23. November
  4. Nèfle 24. November
  5. Cochon 25. November
  6. Mâche 26. November
  7. Chou-fleur 27. November
  8. Miel 28. November
  9. Genièvre 29. November
  10. Pioche 30. November
  11. Cire 1. Dezember
  12. Raifort 2. Dezember
  13. Cèdre 3. Dezember
  14. Sapin 4. Dezember
  15. Chevreuil 5. Dezember
  16. Ajonc 6. Dezember
  17. Cyprès 7. Dezember
  18. Lierre 8. Dezember
  19. Sabine 9. Dezember
  20. Hoyau 10. Dezember
  21. Érable sucré 11. Dezember
  22. Bruyère 12. Dezember
  23. Roseau 13. Dezember
  24. Oseille 14. Dezember
  25. Grillon 15. Dezember
  26. Pignon 16. Dezember
  27. Liège 17. Dezember
  28. Truffe 18. Dezember
  29. Olive 19. Dezember
  30. Pelle 20. Dezember

Wanterméint

änneren

Nivôse
(21. Dezember ~ 19. Januar)

  1. Tourbe 21. Dezember
  2. Houille 22. Dezember
  3. Bitume 23. Dezember
  4. Soufre 24. Dezember
  5. Chien 25. Dezember
  6. Lave 26. Dezember
  7. Terre végétale 27. Dezember
  8. Fumier 28. Dezember
  9. Salpêtre 29. Dezember
  10. Fléau 30. Dezember
  11. Granit 31. Dezember
  12. Argile 1. Januar
  13. Ardoise 2. Januar
  14. Grès 3. Januar
  15. Lapin 4. Januar
  16. Silex 5. Januar
  17. Marne 6. Januar
  18. Pierre à chaux 7. Januar
  19. Marbre 8. Januar
  20. Van 9. Januar
  21. Pierre à plâtre 10. Januar
  22. Sel 11. Januar
  23. Fer 12. Januar
  24. Cuivre 13. Januar
  25. Chat 14. Januar
  26. Étain 15. Januar
  27. Plomb 16. Januar
  28. Zinc 17. Januar
  29. Mercure 18. Januar
  30. Crible 19. Januar

Pluviôse
(20. Januar ~ 18. Februar)

  1. Lauréole 20. Januar
  2. Mousse 21. Januar
  3. Fragon 22. Januar
  4. Perce-neige 23. Januar
  5. Taureau 24. Januar
  6. Laurier tin 25. Januar
  7. Amadouvier 26. Januar
  8. Mézéréon 27. Januar
  9. Peuplier 28. Januar
  10. Coignée 29. Januar
  11. Ellébore 30. Januar
  12. Brocoli 31. Januar
  13. Laurier 1. Februar
  14. Avelinier 2. Februar
  15. Vache 3. Februar
  16. Buis 4. Februar
  17. Lichen 5. Februar
  18. If 6. Februar
  19. Pulmonaire 7. Februar
  20. Serpette 8. Februar
  21. Thlaspi 9. Februar
  22. Thimele 10. Februar
  23. Chiendent 11. Februar
  24. Trainasse 12. Februar
  25. Lièvre 13. Februar
  26. Guède 14. Februar
  27. Noisetier 15. Februar
  28. Cyclamen 16. Februar
  29. Chélidoine 17. Februar
  30. Traîneau 18. Februar

Ventôse
(19. Februar ~ 20. Mäerz)

  1. Tussilage 19. Februar
  2. Cornouiller 20. Februar
  3. Violier 21. Februar
  4. Troène 22. Februar
  5. Bouc 23. Februar
  6. Asaret 24. Februar
  7. Alaterne 25. Februar
  8. Violette 26. Februar
  9. Marceau 27. Februar
  10. Bêche 28. Februar
  11. Narcisse 1. Mäerz
  12. Orme 2. Mäerz
  13. Fumeterre 3. Mäerz
  14. Vélar 4. Mäerz
  15. Chèvre 5. Mäerz
  16. Épinard 6. Mäerz
  17. Doronic 7. Mäerz
  18. Mouron 8. Mäerz
  19. Cerfeuil 9. Mäerz
  20. Cordeau 10. Mäerz
  21. Mandragore 11. Mäerz
  22. Persil 12. Mäerz
  23. Cochléaria 13. Mäerz
  24. Pâquerette 14. Mäerz
  25. Thon 15. Mäerz
  26. Pissenlit 16. Mäerz
  27. Sylvie 17. Mäerz
  28. Capillaire 18. Mäerz
  29. Frêne 19. Mäerz
  30. Plantoir 20. Mäerz

Fréijoersméint

änneren

Germinal
(21. Mäerz ~ 19. Abrëll)

  1. Primevère 21. Mäerz
  2. Platane 22. Mäerz
  3. Asperge 23. Mäerz
  4. Tulipe 24. Mäerz
  5. Poule 25. Mäerz
  6. Bette 26. Mäerz
  7. Bouleau 27. Mäerz
  8. Jonquille 28. Mäerz
  9. Aulne 29. Mäerz
  10. Couvoir 30. Mäerz
  11. Pervenche 31. Mäerz
  12. Charme 1. Abrëll
  13. Morille 2. Abrëll
  14. Hêtre 3. Abrëll
  15. Abeille 4. Abrëll
  16. Laitue 5. Abrëll
  17. Mélèze 6. Abrëll
  18. Ciguë 7. Abrëll
  19. Radis 8. Abrëll
  20. Ruche 9. Abrëll
  21. Gainier 10. Abrëll
  22. Romaine 11. Abrëll
  23. Marronnier 12. Abrëll
  24. Roquette 13. Abrëll
  25. Pigeon 14. Abrëll
  26. Lilas 15. Abrëll
  27. Anémone 16. Abrëll
  28. Pensée 17. Abrëll
  29. Myrtille 18. Abrëll
  30. Greffoir 19. Abrëll

Floréal
(20. Abrëll ~ 19. Mee)

  1. Rose 20. Abrëll
  2. Chêne 21. Abrëll
  3. Fougère 22. Abrëll
  4. Aubépine 23. Abrëll
  5. Rossignol 24. Abrëll
  6. Ancolie 25. Abrëll
  7. Muguet 26. Abrëll
  8. Champignon 27. Abrëll
  9. Hyacinthe 28. Abrëll
  10. Râteau 29. Abrëll
  11. Rhubarbe 30. Abrëll
  12. Sainfoin 1. Mee
  13. Bâton-d'or 2. Mee
  14. Chamerops 3. Mee
  15. Ver à soie 4. Mee
  16. Consoude 5. Mee
  17. Pimprenelle 6. Mee
  18. Corbeille d'or 7. Mee
  19. Arroche 8. Mee
  20. Sarcloir 9. Mee
  21. Statice 10. Mee
  22. Fritillaire 11. Mee
  23. Bourrache 12. Mee
  24. Valériane 13. Mee
  25. Carpe 14. Mee
  26. Fusain 15. Mee
  27. Civette 16. Mee
  28. Buglosse 17. Mee
  29. Sénevé 18. Mee
  30. Houlette 19. Mee

Prairial
(20. Mee ~ 18. Juni)

  1. Luzerne 20. Mee
  2. Hémérocalle 21. Mee
  3. Trèfle 22. Mee
  4. Angélique 23. Mee
  5. Canard 24. Mee
  6. Mélisse 25. Mee
  7. Fromental 26. Mee
  8. Martagon 27. Mee
  9. Serpolet 28. Mee
  10. Faux 29. Mee
  11. Fraise 30. Mee
  12. Bétoine 31. Mee
  13. Pois 1. Juni
  14. Acacia 2. Juni
  15. Caille 3. Juni
  16. Œillet 4. Juni
  17. Sureau 5. Juni
  18. Pavot 6. Juni
  19. Tilleul 7. Juni
  20. Fourche 8. Juni
  21. Barbeau 9. Juni
  22. Camomille 10. Juni
  23. Chèvrefeuille 11. Juni
  24. Caille-lait 12. Juni
  25. Tanche 13. Juni
  26. Jasmin 14. Juni
  27. Verveine 15. Juni
  28. Thym 16. Juni
  29. Pivoine 17. Juni
  30. Chariot 18. Juni

Summerméint

änneren

Messidor
(19. Juni ~ 18. Juli)

  1. Seigle 19. Juni
  2. Avoine 20. Juni
  3. Oignon 21. Juni
  4. Véronique 22. Juni
  5. Mulet 23. Juni
  6. Romarin 24. Juni
  7. Concombre 25. Juni
  8. Échalote 26. Juni
  9. Absinthe 27. Juni
  10. Faucille 28. Juni
  11. Coriandre 29. Juni
  12. Artichaut 30. Juni
  13. Girofle 1. Juli
  14. Lavande 2. Juli
  15. Chamois 3. Juli
  16. Tabac 4. Juli
  17. Groseille 5. Juli
  18. Gesse 6. Juli
  19. Cerise 7. Juli
  20. Parc 8. Juli
  21. Menthe 9. Juli
  22. Cumin 10. Juli
  23. Haricot 11. Juli
  24. Orcanète 12. Juli
  25. Pintade 13. Juli
  26. Sauge 14. Juli
  27. Ail 15. Juli
  28. Vesce 16. Juli
  29. Blé 17. Juli
  30. Chalémie 18. Juli

Thermidor
(19. Juli ~ 17. August)

  1. Épeautre 19. Juli
  2. Bouillon blanc 20. Juli
  3. Melon]21. Juli
  4. Ivraie 22. Juli
  5. Bélier 23. Juli
  6. Prêle 24. Juli
  7. Armoise 25. Juli
  8. Carthame 26. Juli
  9. Mûre 27. Juli
  10. Arrosoir 28. Juli
  11. Panis 29. Juli
  12. Salicorne 30. Juli
  13. Abricot 31. Juli
  14. Basilic 1. August
  15. Brebis 2. August
  16. Guimauve 3. August
  17. Lin 4. August
  18. Amande 5. August
  19. Gentiane 6. August
  20. Écluse 7. August
  21. Carline 8. August
  22. Câprier 9. August
  23. Lentille 10. August
  24. Aunée 11. August
  25. Loutre 12. August
  26. Myrte 13. August
  27. Colza 14. August
  28. Lupin 15. August
  29. Coton 16. August
  30. Moulin 17. August

Fructidor
(18. August ~ 16. September)

  1. Prune 18. August
  2. Millet 19. August
  3. Lycoperdon 20. August
  4. Escourgeon 21. August
  5. Saumon 22. August
  6. Tubéreuse 23. August
  7. Sucrion 24. August
  8. Apocyn 25. August
  9. Réglisse 26. August
  10. Échelle 27. August
  11. Pastèque 28. August
  12. Fenouil 29. August
  13. Épine vinette 30. August
  14. Noix 31. August
  15. Truite 1. September
  16. Citron 2. September
  17. Cardère 3. September
  18. Nerprun 4. September
  19. Tagette 5. September
  20. Hotte 6. September
  21. Églantier 7. September
  22. Noisette 8. September
  23. Houblon 9. September
  24. Sorgho 10. September
  25. Écrevisse 11. September
  26. Bigarade 12. September
  27. Verge d'or 13. September
  28. Maïs 14. September
  29. Marron 15. September
  30. Panier 16. September

D'Deeg vun der Dekad

änneren
  • Primidi
  • Duodi
  • Tridi
  • Quartidi
  • Quintidi
  • Sextidi
  • Septidi
  • Octidi
  • Nonidi
  • Décadi

Déi sechs zousätzlech Deeg um Enn vum Joer: D'Sans-culottides

änneren
  1. Jour de la vertu (17. September)
  2. Jour du génie (18. September)
  3. Jour du travail (19. September)
  4. Jour de l'opinion (20. September)
  5. Jour des récompenses (21. September)
  6. Jour de la révolution (nëmme bei sextile Joren)

Um Spaweck

änneren
  Portal Franséisch Revolutioun – All d'Artikelen op der Wikipedia iwwer d'Revolutioun vu 1789.
Commons: French Republican Calendar – Biller, Videoen oder Audiodateien