Polneschen nationalen Onofhängegkeetsdag
Den nationalen Onofhängegkeetsdag (polnesch: Narodowe Święto Niepodległości) ass de polneschen Nationalfeierdag, als Erënnerung un d'Restauratioun vun der polnescher Souveränitéit als Zweet Polnesch Republik, déi am Joer 1918 aus der Trennung vu fréiere polneschen Deeler vum däitschen, éisträicheschen a russeschem Räich ervirgaangen ass an deen den 11. November gefeiert gëtt.
No den Deelungen am spéiden 18. Joerhonnert war Polen 123 Joer laang bis zum Enn vum Éischte Weltkrich ënner den Nopeschlänner opgedeelt. Deen Dag gëtt net a Pole geschafft.
Den Dag gouf 1937 fir d'éischt gefeiert an du gouf dofir den 11. November festgehalen.
Nom Zweete Weltkrich gouf den Nationalfeierdag op den 22. Juli verluecht, als Erënnerung un d'Verëffentlechung vum Manifest vum kommunistesche Lubliner Kommitee, den 22. Juli 1944. 1989 gouf en nees op den 11. November zeréckverluecht.
Historeschen Hannergrond änneren
Entscheedend fir d'Restauratioun vun der polnescher Onofhängegkeet war d'Néierlag oder d'schwaach militäresch Situatioun vun den dräi Besatzungsmuechten.[1] A Russland war Revolutiounsduercherneen a Biergerkrich, Éisträich-Ungarn war amgaangen auserneenzefalen an d'Däitscht Räich huet dem Drock vun den Entente-Muechte missen noginn [2]. Dat war fir Polen eng eenzegaarteg Chance fir seng Onofhängegkeet erëmzekréien.
Eckdaten änneren
- 5. November 1916: Akt vum 5. November vum Wëllem II. fir e Kinnekräich Polen ze grënnen.
- 14. Januar 1917: De Provisoresche Staatsrot fänkt mat senger Aarbecht un.
- 12. November 1917: De Regence-Rot iwwerhëlt d'Staatgeschäfter
- 7. Oktober 1918: De Regence-Rot verkënnegt d'Onofhängegkeet vu Polen
- 23. Oktober 1918: Eng Regierung mam Józef Świeżyński als Premierminister gëtt ouni Zoustëmmung vun der däitscher Regierung agesat.
- 1. November 1918: Verbänn vun der Polnescher Militärorganisatioun huelen den däitschen an éisträicheschen Truppen hir Waffen of.
- 6./7. November 1918: Zu Lublin installéiert den Ignacy Daszyński eng provisoresch Regierung vun der Volleksrepublik Polen. Poland
- 10. November 1918: De Józef Piłsudski kënnt aus der Gefaangeschaft vu Magdeburg[3] zeréck op Warschau.
- 11. November 1918: De Piłsudski gëtt vum Regence-Rot als Ieweschte Kommandant agesat, mat der Missioun fir eng nei Regierung ze bilden.
- 16. November 1918: De Józef Piłsudski ënnerschreift Telegramm mat deem d'Grënnung vun engem onofhängege polnesche Staat soll bekannt gemaach ginn. Den Telegramm gëtt all de Cheffe vun de Groussmuechten iwwer Funk matgedeelt, an dräi Deeg méi spéit all deenen anere Regierungen, ob neutral oder am Krich. Dat konnt du mam Ekipement gemaach ginn dat se den däitschen Truppen an der Zitall vu Warschau ofgeholl haten.
- 17. November 1918: – Nom Ignacy Daszyński senger Demissioun ernennt de Józef Piłsudski de Jędrzej Moraczewski als Premierminister[4].
- 28. Juni 1919: Polen ënnerschreift als fräie Staat den Traité vu Versailles an deem ënner anerem seng Grenze festgehale ginn[5]. Domat war Polen awer net ganz fräi fir bei sech ze maache wat et wollt. Am Traité stoungen och nach eng Rei Servituden an Obligatiounen de Polen huet missen anhalen (z. B. Art.89 an 90).
Referenzen an Notten änneren
- ↑ Poland celebrates 99th anniversary of independence
- ↑ Zieliński, H., Historia Polski 1914-1939 [Geschicht vu Polen 1914–1939], Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1983, ISBN 9788304007123
- ↑ De Piłsudski hat am Juli 1917 am Kader vum Kinnekräich Polen den Eed op de Keeser refuséiert a gouf dofir an de Prisong gesat, wat awer nëmme just säi gudden Numm bei de Pole gestäerkt huet
- ↑ Websäit vum Józef Piłsudski Musée zu Sulejówek Archivéiert op 2018-02-25. Gekuckt de(n) 2018-11-13.
- ↑ Traité vu Versailles, Sektioun VIII, Art.87-93 SS.55-62