Panoramafräiheet

D'Panoramafräiheet ass eng Limitatioun vum Urheberrecht (fr.: Droit d'auteur, en.: Copyright), déi et an de Legislatioune vu ville Länner op der Welt gëtt. Se erméiglecht et jidderengem, urheberrechtlech geschützte Wierker wéi zum Beispill Gebaier a Konschtwierker, déi vun ëffentleche Verkéiersweeër aus ze gesi sinn, als Bild ze reproduzéieren, ouni datt dofir de Besëtzer vum Urheberrecht muss ëm Erlabnes gefrot ginn. Dat betrëfft souwuel d'Ufäerdegung vu beispillsweis enger Foto wéi och hir Verwäertung. An deene meeschte Bestëmmunge vum Urheberrecht gëtt dës grondsätzlech Fräistellung zugläich duerch spezifesch Reegele beschränkt, fir de Besëtzer vum Copyright a senger Rechtspositioun net iwwerméisseg ze belaaschten.

D'Hundertwasserhaus zu Wien: De Friedensreich Hundertwasser huet d'Urheberrecht op der Architektur vum Haus, d'Reproduktioun vun enger Foto vum Haus ass op Grond vun der Panoramafräiheet nom éisträicheschen Droit erlaabt. No lëtzebuergeschem Recht wier se verbueden.

D'Monument vun der Gëllener Fra: Dem Claus Cito säi Wierk ass eréischt 2036 am Domaine public. Well et zu Lëtzebuerg keng Panoramafräiheet gëtt, dierf ee keng Biller dovu publizéieren (ouni ausdrécklech Erlabnes vun den Ayant-droits). Dohier sinn d'Figuren op dëser Foto geschwäerzt.

Onofhängeg vum Urheberrecht kënnen och weider rechtlech Aspekter enger bildlecher Reproduktioun oder hirer Verwäertung entgéint stoen, beispillsweis d'Recht un der Proprietéit, d'Hausrecht, Perséinlechkeetsrechter vun de Bewunner vun engem Gebai oder staatlech Sécherheetsaspekter (wéi bei militäreschen Objeten). An deem Fall kann ee fir gewéinlech net d'Panoramafräiheet revendiquéieren.

Ënnerscheeder an den eenzele Staaten

Iwwersiicht, wou et Panoramafräiheet an Europa gëtt (gréng, blo a giel, jee no Aschränkungen) a wou net (rout). Stand: 2021. Déi genau Legend fannt dir hei.

Et gëtt a ville Staaten op der Welt eng Reegelung vun der Panoramafräiheet (kuckt och d'Kaart vun Europa niewendrun), d'Virschrëften ënnerscheede sech an hirer Envergure awer deelweis ganz staark.

Dacks ginn nëmme ganz genee definéiert Kategorien an- oder ausgeschloss (Beispill: Éisträich, wou d'Ausname nëmme fir Wierker vun der Baukonscht a vun de bildende Kënscht gëllt), wärend aner Länner keng Aschränkung op eenzel Konschtaarte kennen (Beispill: Däitschland). Deelweis gëtt d'Aart a Weis vum Benotzen ageschränkt, wéi duerch e Verbuet vu kommerziellem Gebrauch (Beispill: Slowenien, Bulgarien) oder enger Aschränkung vun der Fräistellung op sou Uwennungen, bei deenen dat ofgebillt Wierk net dat zentraalt Bildmotiv ass (Beispill: Finnland). Och d'Definitioun, wat „ëffentleche Raum“ ass, an ob och d'Banneraim vu Gebaier abegraff sinn, gëtt, jee nodeem, méi oder manner restriktiv applizéiert.

Lëtzebuerg, Frankräich an Italien zielen zu deene Länner, wou et keng Panoramafräiheet gëtt, iwwerdeems Däitschland, d'Schwäiz, Holland, Groussbritannien, Spuenien, Éisträich an zënter 2016 och d'Belsch dee Prinzip applizéieren.

Um Spaweck

Commons: Panoramafräiheet – Biller, Videoen oder Audiodateien