Ernst Wilhelm Leberecht Tempel

Ernst Wilhelm Leberecht Tempel
Ernst Wilhelm Leberecht Tempel
Gebuer	4. Dezember 1821
Gestuerwen	16. Mäerz 1889; Arcetri
Nationalitéit	Kinnekräich Sachsen
Aktivitéit	Astronom, Asteroidenentdecker
Member vun	Accademia Nazionale dei Lincei

Den Ernst Wilhelm Leberecht Tempel, gebuer de 4. Dezember 1821 zu Niedercunnersdorf a Sachsen, a gestuerwen de 16. Mäerz 1889 zu Arcetri an Italien, war en däitschen Astronom a Lithograph. Hien huet ënner anerem 5 Asteroiden an 12 Koméiten entdeckt.

Liewen

Den Tempel huet 1837 zu Meissen d'Handwierk vum Lithograph geléiert. Vun 1840 un, huet hie sech fir e puer Joer op Wanderschaft gemaach, déi hien ënner anerem an d'Stied Kopenhagen, Stockholm a Christiana (haut Oslo) gefouert huet.

Am Joer 1858 huet hie sech zu Venedeg als fräischaffende Lithograph niddergelooss an och bestuet. Seng Lithographien an Zeechnunge ware wéinst hirer Prezisioun gefrot. Den Tempel huet fir Botaniker an aner Naturwëssenschaftler geschafft.

Zanter senger Schoulzäit huet den Tempel sech fir d'Astronomie intresséiert, an 1858 huet hie sech e véierzëllege Refrakter kaaft. Mat deem fir haiteg Verhältnesser bescheidenen Instrument huet hien am Joer 1859 e Koméit an e Reflexiounsniwwel an de Plejaden (kuckt Bild) entdeckt.

Well den Tempel keng akadeemesch Ausbildung an och keen Diplom hat, gouf hien als Amateurastronom ugesinn a krut an Däitschland keng Ustellung an och d'Nummrecht fir déi vun him entdeckt Himmelskierpere krut hien net. Wéinst senge Leeschtunge gouf hien am Joer 1860 op de keeserlechen Observatoire vu Marseille geruff, a krut domat och de Privileeg fir Objeten en Numm ze ginn. Duerno huet hien nach 5 Asteroiden an 12 Koméiten, ënner anerem de Koméit Tempel-Tuttle entdeckt.

Nom Ausbroch vum Franséisch-Preisesche Krich am Joer 1870 huet hien d'Land misse verloossen an ass zeréck an Italie gaangen. Am Joer 1875 huet hien d'Leedung vum neien Observatoire vun Arcetri, südlech vu Florenz iwwerholl. Den do installéierte Refrakter war mat enger Ëffnung vun 283 mm an enger Brennwäit vu 5.370 mm de gréissten Teleskop vun Italien. Mat deem Instrument huet hien niwweleg Objeten ënnersicht. Am Joer 1885 koum zu Prag seng Publikatioun Iwwer Niwwel eraus.

Éierungen

Tempel zu Marseille

Fir seng Leeschtungen op dem Gebitt vun der Astronomie gouf den Tempel dacks ausgezeechent. Zu sengem Undenke gouf e 40 km grousse Moundkrater, an den Asteroid (3808) Tempel no him genannt. E puer vun him entdeckt Koméiten hu säin Numm, ënner anerem de Koméit Tempel 1, deen 2005 d'Zil vun der NASA-Missioun Deep Impact war.

Präisser an Auszeechnungen

1861 – Lalande-Präis vun der Akademie vun de Wëssenschaften, Paräis
1870 – Zweemol de Koméitepräis vun der Wiener Akademie
1872 – Ritterschlag duerch de Keeser Auguste Souverain vum Keeserleche Rousenuerde vu Brasilien
1879 – Humbertuspräis vun der Akademie zu Roum
1881 – Valz-Präis vun der Paräisser Akademie
1881 – gouf hie Member vun der Royal Astronomical Society of London

Geéiert mam Numm

1898 – Moundkrater Tempel (Entdecker: Johann Nepomuk Krieger)
1971 – A senger Heemechtsuertschaft Niedercunnersdorf ass e Monument opgeriicht ginn
1988 – Planetoid (3808) Tempel (Entdecker: Freimuth Börngen)
1990 – Wilhelm-Tempel-Schoul zu Niedercunnersdorf