Charles Darwin

Den Charles Robert Darwin, gebuer den 12. Februar 1809 zu Shrewsbury an England, a gestuerwen den 19. Abrëll 1882 zu Downe, war ee britteschen Naturfuerscher an Evolutiounsbiolog. Seng Theorie vun 1859 ass d'Basis vun der moderner Evolutiounstheorie a gëtt als Darwinismus bezeechent.

Charles Darwin
Gebuertsnumm	Charles Robert Darwin
Gebuer	12. Februar 1809
Gestuerwen	19. Abrëll 1882
Nationalitéit	Vereenegt Kinnekräich
Educatioun	Shrewsbury School, Universitéit vu Cambridge, Universitéit vun Edinburgh
Aktivitéit	Geolog, Explorateur, Reesschrëftsteller, Etholog, Naturalist, Philosoph, Schrëftsteller, Botaniker
Member vun	Royal Society, Däitsch Akademie vun den Naturfuerscher Leopoldina, Schweedesch Akademie vun de Wëssenschaften, American Philosophical Society, Ungaresch Wëssenschaftsakdemie, American Academy of Arts and Sciences, Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Accademia Nazionale dei Lincei, Académie des sciences, Russesch Akademie vun de Wëssenschaften, Preisesch Wëssenschaftsakademie, Bayeresch Wëssenschaftsakademie, Accademia delle Scienze di Torino
Famill
Bestuet mat	Emma Darwin
Papp	Robert Darwin
Geschwëster	Erasmus Alvey Darwin, Caroline Darwin
Kanner	Anne Darwin, Francis Darwin, William Erasmus Darwin, Henrietta Darwin, George Darwin, Leonard Darwin, Horace Darwin, Charles Waring Darwin

Darwin-Gedenkjoer 2009

2009 gouf den 200. Gebuertsdag vum Charles Darwin (12. Februar 1809) an den 150. Anniversaire vu sengem Haaptwierk On the Origin of Species (24. November 1859) gefeiert.

 Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Darwin-Gedenkjoer 2009.

Seng Evolutiounstheorie (Darwin, 1859)

Dem Darwin seng Evolutiounstheorie, déi hien 1859 a sengem haut berüümte Buch mam Titel On the Origin of Species publizéiert huet, kann een ënner fënnef Punkte resüméieren (E. Mayr, 1993).

• 1. Evolutioun als sollech

D'Aarte sinn net fix, mä si verännere sech am Laf vun der Zäit. Bestänneg stierwen Aarten aus, aus aneren Aarten entstinn nei Aarten. All haiteg Aarte sinn d'Resultat vun der Evolutioun.

• 2. Gemeinsam Virgänger

D'Liewen ass nëmmen eemol op der Äerd entstanen, ënner Form vu primitiven Organismen, vun deenen all aktuell Aarten ofstamen, de Mënsch abegraff (dee leschten Zousaz awer eréischt a sengem Buch vun 1871).

• 3. Gradualismus vun der Evolutioun

D'Evolutioun verleeft graduell, mat klenge Schrëtt, also net mat grousse Spréng.

• 4. D'Evolutioun huet kee virgezeechent Zil

D'Entwécklung vum Liewe verleeft wéi de Wuesstem vun engem Trausch, mat Äscht (si sti fir déi eenzel lignées évolutives) déi sech an all Richtungen entwéckelen. Dat am Géigesaz zu engem Liewensbam, dee sech vun ënnen erop bis an d'Spëtzt (Aart Mënsch) hin entwéckelt hätt.

• 5. Natierlech Selektioun

All Generatioun produzéiert en Iwwerfloss vun Nokommen, déi sech ënnereneen duerch vill Kennzeechen ënnerscheeden (intraspezifesch Variabilitéit). Nëmmen déi Individuen déi gutt oder besser ugepasst sinn, z. B. un hire Liewensraum, iwwerliewen a reproduzéiere sech (survival of the fittest). D'natierlech Selektioun ass de Motor deen d'Evolutioun undreift.

Skizz vun deem éischten Evolutiounsbam aus der Geschicht vun der Biologie. Aus engem Notizbuch vun 1837 vum Charles Darwin.

Aus haiteger Siicht

Dës fënnef Iddie ginn haut als richteg ugesinn: si bilden d'Basis vun der moderner Evolutiounstheorie.
Allerdéngs diskutéieren d'Fuerscher weider nach dee prezise Stellewäert vun der natierlecher Selektioun. Ass si dee wichtegsten, entscheedende Motor vun der Evolutioun, wéi vill vun hinne mengen, oder gëtt et donieft nach aner, wann och manner wichteg Mechanismen, déi d'Evolutioun mat undreiwen?

Säi Liewen

1825 huet den Charles Darwin ugefaangen, Medezin ze studéieren. Hien huet säi Studium awer ofgebrach fir dunn am Joer 1827 zu Cambridge Theologie ze studéieren.

1831 huet hien um HMS Beagle, dat haaptsächlech Vermiessungsaarbechte gemaach huet, eng Weltrees ugetrueden, déi fënnef Joer sollt daueren. Op där Rees huet hien d'Geologie, Fossilien an d'Liewewiese vu friemen Inselen a Kontinenter intensiv studéiert. Den Openthalt op de Galapagos-Inselen hat e groussen Afloss op säin Denken an hien huet ugefaangen, un den Theorië vun där Zäit, datt all Aarten ëmmer déi selwecht bleiwen, ze zweiwelen.

No senger Rees huet hie seng Evolutiounstheorie formuléiert, déi op dräi Grondgedanke baséiert. 1859 huet hie seng Opfaassung a sengem Haaptwierk verëffentlecht.

Vun der anglikanescher Kierch an duerno vun der kathoulescher Kierch gouf hie staark kritiséiert, well seng Iddien net dem wuertwiertlechen Text iwwer d'Erschafe vun de Liewewiesen, a besonnesch och net dem Mënsch, an der Bibel entspriechen.

1864 gouf hie vun der brittescher Royal Society ausgezeechent.

Hie gouf zu London an der Westminster Abbey begruewen, wou eng Rei bedeitend Perséinlechkeete wéi den Isaac Newton, hiert Graf hunn.

Hie war de Papp vum Astronom a Mathematiker George Darwin, an de Grousspapp vum Bernard Darwin.

Zitater

• I am convinced that natural selection has been the most important, but not the exclusive, means of modification. - Ech sinn iwwerzeegt, datt déi natierlech Selektioun dat wichtegst, awer net dat eenzegt Mëttel vun der Verännerung ass. (On the Origin of Species, 1859).
• I am a firm believer that without speculation there is no good and original observation. - Ech gleewe fest drun, datt et ouni Spekulatioun keng gutt an Originalobservatioun gëtt. (An engem Bréif un den Alfred Russel Wallace, 22. Dezember 1857).
• It is those who know little, and not those who know much, who so positively assert that this or that problem will never be solved by science. - Et sinn déi, déi wéineg wëssen, an net déi déi vill wëssen, déi sech sou sécher sinn, datt dësen oder dee Problem ni wäert vun der Wëssenschaft geléist ginn." - Introduktioun vun The Descent of Man, 1871.
• I am not the least afraid to die. - Ech hunn net déi geréngsten Angscht ze stierwen. (Um Dag vu sengem Doud, den 19. Abrëll 1882).

Seng Wierker (Auswiel)

• 1836: A LETTER, Containing Remarks on the Moral State of TAHITI, NEW ZEALAND, &c. – BY CAPT. R. FITZROY AND C. DARWIN, ESQ. OF H.M.S. 'Beagle.' [1]
• 1839: Journal and Remarks (The Voyage of the Beagle)
• Zoology of the Voyage of H.M.S. Beagle: published between 1839 and 1843 in five volumes by various authors, Edited and superintended by Charles Darwin: information on two of the volumes –

1840: Part I. Fossil Mammalia, by Richard Owen (Darwin's introduction)

1839: Part II. Mammalia, by George R. Waterhouse (Darwin on habits and ranges)

• 1842: The Structure and Distribution of Coral Reefs [2]
• 1844: Geological Observations of Volcanic Islands [3], op Franséisch
• 1846: Geological Observations on South America [4]
• 1849: Geology from A Manual of scientific enquiry; prepared for the use of Her Majesty's Navy: and adapted for travellers in general., John F.W. Herschel ed. [5]
• 1851: A Monograph of the Sub-class Cirripedia, with Figures of all the Species. The Lepadidae; or, Pedunculated Cirripedes. [6]
• 1851: A Monograph on the Fossil Lepadidae; or, Pedunculated Cirripedes of Great Britain [7]
• 1854: A Monograph of the Sub-class Cirripedia, with Figures of all the Species. The Balanidae (or Sessile Cirripedes); the Verrucidae, etc. [8]
• 1854: A Monograph on the Fossil Balanidæ and Verrucidæ of Great Britain [9]
• 1858: On the Perpetuation of Varieties and Species by Natural Means of Selection
• 1859: On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life
• 1862: On the various contrivances by which British and foreign orchids are fertilised by insects [10]
• 1868: Variation of Plants and Animals Under Domestication (PDF), Vol. 1, Vol. 2
• 1871: The Descent of Man and Selection in Relation to Sex
• 1872: The Expression of Emotions in Man and Animals [11]
• 1875: Movement and Habits of Climbing Plants [12]
• 1875: Insectivorous Plants [13]
• 1876: The Effects of Cross and Self-Fertilisation in the Vegetable Kingdom [14]
• 1877: The Different Forms of Flowers on Plants of the Same Species [15]
• 1879: "Preface and 'a preliminary notice'" in Ernst Krause's Erasmus Darwin [16]
• 1880: The Power of Movement in Plants [17]
• 1881: The Formation of Vegetable Mould Through the Action of Worms [18] [19]
• 1887: Autobiography of Charles Darwin (Erausgi vu sengem Jong Francis Darwin) [20]
• 1958: Autobiography of Charles Darwin (Barlow, ongekierzt)

Literatur

• Browne, J., 1995. Charles Darwin: Voyaging, Princeton University Press, 605 S. (Biographie, Band 1)
• Browne, J., 2002. Charles Darwin: The Power of Place, Princeton University Press, 591 S. (Biographie, Band 2).
• Massard, J.A. & G. Geimer, 2009. Luxemburg und der Darwinismus, ein historischer Rückblick. In: Bulletin de la Société des Naturalistes luxembourgeois, 110, S. 7-41. PDF
• Massard, J.A. & G. Geimer, 2010. Luxemburg und der Darwinismus, ein historischer Rückblick.Teil 2. In: Bulletin de la Société des Naturalistes luxembourgeois, 111. S. 3-9.PDF
• Mayr, E., 1991. One Long Argument. Charles Darwin and the Genesis of Modern Evolutionary Thought, Harvard University Press.
• Mayr, E., 1993. Darwin et la pensée moderne de l'évolution, Éditions Odile Jacob, Paräis. (Franséisch Iwwersetzung vum Buch vun 1991).
• Meisch, C., 2009. Darwin et la théorie moderne de l'évolution. In: annALes Athénée de Luxembourg, Bd. 2, S. 334-339.
• Quammen, D., 2008. The Kiwi's Egg / Charles Darwin & Natural Selection, 304 p. Paperback, Phoenix. ISBN 978-0-7538-2350-7.
• Schley, L., 2008. Wie der Mensch herausfand, wo er herkommt. Charles Darwin: ein Genie der Naturwissenschaften. In: Luxemburger Marienkalender 2009, S. 66-71.PDF
• Tort, P. (dir.), 1996. Dictionnaire du darwinisme et de l'évolution, 3 Bänn. Presses universitaires de France, XIV + 4.862 S.

Editiounen

• The Works of Charles Darwin, erausgi vum Paul H Barrett an dem R B Freeman, 1990, Pickering & Chatto Publishers, The Pickering Masters, 29 Bänn, 11.000 Säiten

Um Spaweck

• "The Complete Work of Charles Darwin Online" (en)
• darwin.lu De Programm vun de Festivitéiten an Evenementer 2009 zu Lëtzebuerg

Referenzen

Commons: Charles Darwin – Biller, Videoen oder Audiodateien