*inhales* boi

Universum

Dësen Astronomiesartikel ass eréischt just eng Skizz. Wann Dir méi iwwer dëst Theema wësst, sidd Dir häerzlech invitéiert, aus dëse puer Sätz e richtegen Artikel ze schreiwen. Wann Dir beim Schreiwen Hëllef braucht, da luusst bis an d'FAQ eran.

Den Universum, oder Weltall, den All, oder d'Welt ass e grondsätzleche Begrëff an der Astronomie an an der Philosophie, ouni spezifesch Definitioun. An der astronomescher Hisiicht ass dës alles dat an der Welt existéiert: all Planéiten, Stären, Galaxien, asw., an och all Matièren, Raumen an Energie. Obwuel d'räumlech Gréisst vum Universum onbekannt ass, ass et méiglech d'Gréisst vum beobachtbaren Universum ze wëssen dei am Moment op 93 Liichtjoer geschätzt gëtt. Déi fréier wëssenschaftlech Modeller vum Universum goufen entwéckelt vun antike griichesch an indeschen Philosophen a sinn geozentresch, d'Plaz an der Mëtt vum Universum ze platzéieren.Iwwer den Honnertjäregen hunn méi präzis astronomesch Observatiounen fir de Nicolaus Copernicus de Heliocentric Modell mat der Sonn am Zentrum vum Sonnesystem entwéckelt. Weider Observatiounsverbesserungen hunn d'Realiséierung gefouert datt d'Sonn eng vun honnerte Milliarde vu Stären an der Mëllechstrooss ass, déi ee vu mindestens Honnerte Milliarde Galaxien am Universum ass. Theoreetesch kann et en etlech oder ganz vill parallel Universume ginn. Dës Hypothes nennt ee Multiversum. An der gréisster Skala d'Galaxien gläichméisseg an déi selwecht an all Richtungen verdeelt, wat heescht datt de Universum weder an enger Kante méi ass an eent Zentrum. Bei manner grousse Skalaen ginn d'Galaxien an ee Cluster oder Supercluster verdeelt, déi immens Connectiounen an Himmelssäll am Weltraum bilden, sou datt et eng enorm Struktur kreéiert gëtt. Entdeckungen am Ufank vum 20. Joerhonnert hu virgeschloen datt de Universum en Ufank hat an dësen zënter ëmmer erweidert  an erweidert gouf an sech elo och nach weider erweidert. D'Big Bang Theorie ass déi herrlech kosmologesch Beschreiwung vun der Entwécklung vum Universum. Ënner dëser Theorie hunn d'Weltraum an d'Zäit zesummen 13.799 ± 0,021 Milliarde Joer erstallt an d'Energie an déi Energie an Mass déi do war ass ëmmer manner dicht gi wärend den Universum méi grouss ginn ass. No enger éischter beschleunegter Expansioun déi d'Inflatioun um ronn eng Geschwindegkeet vun 10-32 Sekonnen, an d'Trennung vun de véier bekannte fundamentale Kräften huet de Universum méi a méi kal gemaach huet, weider ausgebaut gouf a soumat déi éischt subatomesch Partikelen an einfachen Atomer gebilt.Riesegewölbung vu Waasserstoff an Helium goufen no an d'platze gezeechent, wou d'Däischter Matière am dichtsten war, an hunn soumat déi éischt Galaxien a Stäre gebilt Et ass méiglech Objeten déi méi wäit wéi 13.799 Milliarde Liichtjoer gesinn, well de Weltraum selwer erweidert ass an et erweidert haut nach ëmmer. Dëst bedeit datt Objeten déi bis elo un 46,5 Milliarde Liichtjoer entfernt sinn, nach ëmmer ofgerënnt si kennen, well an der Vergaangenheet, wou hire Liicht ausgesat war, sinn se méi no bei der Äerd waren Aus dem Studium vun der Beweegung vun de Galaxien ass et festgestallt ginn datt d'Universum vill méi Matière enthält wéi et vun den siichtbaren Objeten ugeholl gëtt; ¨Stären, [[Galaxien], Nebulas an interstellarem Gas. Dës Matière déi een net gesinn kann ass bekannt als donkel Matière. Et gi Hypotheesen iwwer dem ultimativen Schicksal vum Universum an iwwer wat, virum dem Big Bang virgaangen ass De Big Bang-Modell accountéiert fir Observatioune wéi d'Korrelatioun vun Distanz a Redshift vu Galaxien, de Verhältnis vun der Zuel vu Waasserstoff an Heliumgasen, an dem Mikrowellenstrahlungshintergrund.

Theorien

Big Bang

Den herrschende Modell fir d'Evolutioun vum Universum ass d'Big Bang Theorie. De Big Bang Modell mengt, datt dee fréiste Staat vum Universum e ganz waarmen an dichtege war, an datt d'Universum duerno méi ausgebaut an gekillt gouf. Eng Versioun vum Modell mat enger kosmologescher Konstanten (Lambda) a kaler donkeler Matière, bekannt als de Lambda-CDM-Modell, ass deen einfachste Modell, deen eng zimmlech gutt Geltung vu verschidden Observatiounen iwwer de Universum bitt.

Multiversum

D`Multiversum Theorie besteet dass et verschidden Universen gëtt, déi all zesummen d 'Realitéit forméieren. Déi verschidden Universen ginn parallel Universen genannt. Et gëtt verschidden Theorien iwwert d`Multiversum wei dem Max Tegmark seng véier Levelen oder dem Brian Green seng néng Typen.  

Etymologie

Universum

D 'Wuert “Universum” kennt aus dem Aalen Franséischen Wuert “universe”. Dat Wuert kennt aus dem Latäin Wuert “universum” komm ass.  

Dëst Wuert entsteet aus “unus”, wat ‘eent’ bedeit, an “versus”, wat ‘Rotatioun’ bedeit.  

Aner Bezeechnungen

Et gëtt och aner wieder vir Universum wei Weltall, wat aus dem verdaitschertem Wuert “Weltall” entstanen ass.  

Een anert Wuert “Kosmos” kennt aus dem Aalgriicheschen an bereit Uerdnung.  

Lëtzebuerg am Weltall

Säit dem 1. August 2017 gëtt et een Weltraumressourcengesetz zu Lëtzebuerg. Säitdem duerfen Entreprisen zu Lëtzebuerg mat enger spezieller Genehmegung Ressourcen wei Waasser aus dem Weltall ofbauen.  

Bis elo gëtt et sechs Entreprisen, déi sech mam sougenannten “Space Mining” beschäftegen. Grouss Entreprisen aus dem USA sou wei Deep Space Industries oder Planetary Ressources, déi sech mat Space Mining beschäftegen, hunn Setzer zu Lëtzebuerg an schaffen mat lëtzebuerge Entreprisen zesummen.  

Säit dem 12. September 2018 gëtt et eng national Weltraumagentur “Luxembourg Space Agency” (LSA) zu Lëtzebuerg. D' Ziel vun dëser Agentur ass et privat Entreprisen d` finanziell Mëttel fir Weltraumforschung an Space Mining ze ginn.  

Kuckt och

• Kosmologie
• Weltraum

Um Spaweck

Commons: Universum – Biller, Videoen oder Audiodateien