Diskussioun:Lëtzebuergesch

--Zinneke (Diskussioun) 15:29, 17. Dez. 2012 (UTC)===Lieber Herr Otets, ===

Untitled

da Sie unbedingt darauf bestehen, den von mir hinzugefügten Link zu löschen, würde ich gerne von Ihnen erfahren, wieso Sie es tun.

Die Web-Seite ist kein schlechtes Beispiel. Was gibt Ihnen das Recht dazu, jemandem sagen, dass seine Web-Seite ein schlechtes Beispiel ist?

Was die "Orthographie" angeht, werden Sie mir sicher beipflichten, dass der Durchschnittluxemburger die eigene Rechtsscheiberegeln nicht kennt. Sicherlich habe ich Orthographiefehler auf meiner Seite begangen. Das ist jedoch kein Grund, von einem "schlechten Beispiel" zu sprechen.

Und drittens, sollten Sie sich von fremdenfeindlich anmutenden Kommentaren distanzieren. Das kommt bei allen Wikipedia-Redakteuren nicht gut an. Es ist nicht der Zeitgeist der Wikipedia, sich in Teilwikis abzuschotten und alles ablehnen, was nicht aus den eigenen Reihen kommt.

Danke.

Lieber externer Mitarbeiter,

Da viele Luxemburger sich in der Tat nicht wirklich sattelfest fühlen, was die Rechtschreibung ihrer eigenen Muttersprache angeht, so ist ihnen nicht geholfen, wenn sie sich gerade an den Artikeln und/oder den Links über die luxemburgische Sprache kein Beispiel nehmen können, wie man richtig schreibt. Da Sie sicherlich im Zuge der Redaktion Ihres spanischen Artikels über die luxemburgische Sprache einige Recherchen gemacht haben, werden Sie wissen, dass bereits seit 1976 einheitliche Rechtschreiberegeln existieren, die spätestens seit der Reform 1999 als unbedingt verbindlich erachtet werden müssen.

Falls der von Ihnen hinzugefügte Link auf Ihre eigene Webseite führt, so würde ich mich freuen, wenn Sie mir gestatten würden, Ihnen bei der Korrektur der fraglichen luxemburgischen Wörter zu helfen, auf dass der Wiederaufnahme Ihres Links in die lb-wiki nichts mehr im Wege zu stehen hat.

Ihren Bezug auf Fremdenfeindlichkeit und Abschottung habe ich zwar definitiv nicht verstanden, ist aber für die Kernfrage selbst meines Erachtens ohne Belang.
--Otets 11:43, 17 Mee 2005 (UTC)

Lieber 84.176.56.55

Das Problem mit der spanischen Seite lässt sich an einigen Beispielen illustrieren: "Ech hun geschafft": Richtig "Ech hu geschafft" (Eifeler Reegel). "Méng déng séng": Richtig "meng, deng , seng". Allein der kurze Satz "Déng Nopesch as net bestued" beinhaltet drei Schreibfehler. Richtig:"Deng Nopesch ass net bestuet." - "De Jong", Plural "De Jongen": Richtig:"D'Jongen". "Desch - Descher" Richtig: "Dësch - Dëscher". Das Ganze mag zwar gut gemeint sein, kann aber leider nicht (von mir) ernst genommen werden. Leider. --Cornischong 13:45, 17 Mee 2005 (UTC)

Verbesserung

Äich hoan Echternoocher an Eechternoacher verbessert (esou eéi et am Artikel Iechternach) steet. Typeschen Fehler voan de Staater! Pitter

Moie Pitter. Dat war eng gutt Iddi. Merci. --Cornischong 11:01, 14 Dezember 2005 (UTC)

Um Schëld an dësem Artikel schengt Kierchentrapp och nët richeg geschriwwen ze sinn daat wir awer kee gutt Beispill fir Lëtzebuergesch Les Meloures 22:36, 4 November 2006 (UTC)

Iergendwei wor alles Verrutscht: daat eicht Bild lung egal wou. Ech hun et mat e bessi impovisatioun verbessert, mee wir vlait gut wann een deen sech mam Layout auskennt driwwer kuckt. --mabus 15:33, 22. Feb. 2008 (UTC) Ech well jo net meckeren, mee nodem meng verbesserungen rem reckgängeg gemach ginn sinn, as bei mir nees neicht mei ze liesen... --mabus 14:25, 24. Feb. 2008 (UTC)

Unsinn

Es ist doch Unsinn, dass der Umstand, dass jemand, der nur Hochdeutsch spricht, Luxemburgisch schwer verstehen kann, dafür spreche, dass Luxemburgisch eine eigene Sprache ist. Dasselbe gilt doch für eine Vielzahl von deutschen Dialekten, für das Niederdeutsche sicher noch mehr als für das Luxemburgische. Für die Einstufung als eigene Sprache spricht, dass Luxemburgisch Amtssprache in einem souveränen Staat ist und immer mehr eine Eigenständigkeit als Schriftsprache entwickelt, aber nicht die Unverständlichkeit.

In der Tat ist die schwere Verständlichkeit für ungewohnte Ohren kein Argument - ebensowenig ist aber die Souveränität Luxemburgs als rechtlicher Befund ein Argument bei einer tatsachenbezogenen, sprachwissenschaftlichen Betrachtung. Wenn alle übrigen Dialekte des moselfränkischen Kontinuums deutsch sind, so kann für das Luxemburgische (oder die Dialekte auf luxemburgischen Boden) schwerlich etwas anderes gelten. Der Unterschied ist nur, dass sich das Luxemburgische aufgrund der Souveränität Luxemburgs eine eigene amtliche Orthografie leisten kann. (Ob das sinnvoll ist, mag hier dahingestellt bleiben.) 84.174.123.36 07:13, 12 Abrëll 2007 (UTC)

Wann et schonns driwwer steet, mengt de --Cornischong 07:36, 12 Abrëll 2007 (UTC)

Ass dat Héichdäitsch dann net och mol eng Zäit amtlech festgeluecht ginn oder war dat nëmme vu verschiddene Lexikone festgeluecht ginn. Et gëtt souguer de flotten Ausdrock Amtssprache an Däitschland wou en déi komeschst Tournüren erëm fënnt. Op dat eng Basis ass, kann e sech och froen.

Op der aner Säit gëtt Lëtzebuerg jo dacks als eent vun de räichste Länner duergestallt. Da wäert et sech jo och eng eegen Ortographie kënne leeschten. :-)

Ech denken net datt déi Europäesch Direktiven dat verbidden. Tëscht 1940 an 1945 haten der dat emol probéiert. Les Meloures 08:38, 12 Abrëll 2007 (UTC)

Die Betonung wollte ich eigentlich auf amtlich gelegt haben; denn eine eigene Orthografie leistet sich ja auch die allemannische Wikipedia. Seid mir nicht böse (ich meine es nämlich nicht böse), wenn ich von der luxemburgischen Orthografie keine wesentlich höhere Meinung habe als von der alemannischen. Ich habe auch nichts gegen eure Souveräntiät - Österreich, Liechtenstein und die Schweiz sind ja auch souverän, aber denken sich keine eigene Rechtschreibung aus.

In Deutschland gibt es viele Leute, die darüber jammern, dass die Dialekte allmählich verschwinden. Das sehe ich etwas anders, weil die Ausbildung der unterschiedlichen Dialekte eine Entwicklung darstellte, die in Richtung auf das Auseinanderfallen der deutschen Sprache verlief, und da ist mir das Verschwinden von Dialekten doch deutlich lieber. Aber vor dem Hintergrund mag mir eben auch der luxemburgische „Sprachseparatismus“ nicht so recht gefallen. ;-) 84.174.123.36 19:10, 12 Abrëll 2007 (UTC)

Guten Abend

Man kann es sehen wie man will aber wieso sollten Luxemburger nicht Luxemburgisch reden oder schreiben. Was hat Luxemburg mit dem Auseinderfallen der Deutschen Sprache zu tun. Sprachentwicklungen mit allen Mitteln zu bremsen oder theoretisch bestimmen zu wollen scheint mir auch nicht der richtige Weg zu sein.

Hier leistet sich auch die Luxemburgische Wikipedia keine eigene Orthographie, so wie die Allemannen, sie schreibt in der offiziellen Landessprache. Les Meloures 19:29, 12 Abrëll 2007 (UTC)

स्वीकृतम् । महर्षि पाणिनिना विरचिता अष्टाध्यायी इति संस्कृतव्याकरणम् अधुनापि भारते विदेशेषु च भाषाविज्ञानिनां प्रेरणास्थानं वर्तते --Cornischong 00:36, 13 Abrëll 2007 (UTC)

Was bei der Diskussion oft vergessen wird ist, dass Luxemburgisch eben kein deutscher Dialekt ist. Dass es eine Sprachvarietät des Moselfränkischen ist sei ja dahingestellt. Nun ist das Moselfränkische ja aber schon so weit vom Hochdeutschen entfernt, dass eine Verwandschaft mit ihm nicht die Zugehörigkeit zur deutschen Sprache bedeuten muss. Außerdem liegen die eng verwandten moselfränkischen Dialekte ja auch unter großem luxemburgischen Einfluß. Wieso sollte dieser sie nicht gleichzeitig zu Dialekten des Deutschen und des Luxemburgischen machen? Dass dies nie so dargestellt wird, dem liegen tatsächlich politische Ursachen zugrunde, die auf einen unzeitgemäßen Pangermanismus hindeuten, den man bei Wikipedia leider immer wieder antrifft. Das Luxemburgische ist genauso mit dem Hochdeutschen verwandt wie das Niederländische und nicht mehr. Das Hochdeutsche ist genauso ein deutscher Dialekt wie das Moselfränkische es teilweise ist und heißt nicht Hochdeutsch, weil es in einer falschen Klassifizierung über dem Mitteldeutschen steht, sondern weil es aus höher gelegenen Regionen stammt. Es wurde zur Amtssprache, weil die Lutherbibel darin geschrieben war. Er selbst hatte in Erfurt studiert und der Erfurter Dialekt hat mit der Luxemburgischen Sprache reichlich wenig zu tun. Hier findet wie so oft (auch in Österreich und der Schweiz) eine Überbewertung des Hochdeutschen statt. --Vonschni (Diskussioun) 20:23, 15. Jul. 2012 (UTC)

Ich halte auch nichts von deisem Pangermanismus und bin sehr froh darüber, dass die Luxemburger ihre Sprache zur Amtssprache gemacht haben. Für mich als Rheinländer ist sie auch gut zu verstehen und meinem Heimatdialekt weit näher als das Hochdeutsche. ABER: Dass das Luxemburgische letztendlich ein deutscher Dialekt ist, kann nicht geleugnet werden. Nur eben kein Dialekt des Standarddeutschen. Vielmehr sind Standarddeutsch, Niederländisch, Luxemburgisch und alle andern deutschen Varietäten allesamt "Dialekte" einer großen Sprache. Das liegt daran, dass es keine Sprachgrenze gibt (wie z.B. bei Deutsch-Französisch), sondern ein Dialektkontinuum, wo von Landstrich zu Landstrich sich die Sprache immer weiter entwickelt. Letztendlich gibt es keine Definition, was eine "Sprache" ist. Wenn die Luxemburger ihre Sprache bewahren und weiter für wissenschaftliche und literarische Zwecke ausbauen, dann wird keiner mehr behaupten, es sei keine Sprache. Wie gesagt, auch das Niederländische ist eine deutsche Varietät ("deutsch" im sprachlichen Sinne und nicht im Sinne des heutigen Nationalstaats!) Da aber das Niederländische eine ausgebaute Wissenschafts- und Literatursprache ist, kann keiner behaupten, es sei keine eigene Sprache. Und so steht es eben auch mit dem Luxemburgischen.

Eng Partei an hir Schreifweis

Moie Cornischong,

du hues am Kapitel "Morphologie" als Illustratioun d'Bild "Eng Partei an hir Schreifweis" agesat. Mär ass den Zesummenhang net kloer: Wat huet dat mat der Morphologie vum Lëtzebuergeschen ze dinn? Wat fir eng Partei? A wat ass de Sënn, eng Sammlung vu Schreiffeeler op Drécksaache, Schëlter, Websäiten asw ze sammelen? Z'illustréieren, wat vun der Orthographie gehale gëtt oder gewosst ass? Dat giff menger Meenung no dann éischter an en Ënnerkapitel vum Artikel Geschicht vun der Lëtzebuerger Schreifweis gehéieren, wou d'Resultat vum Net-Enseignement vun der Schreifweis, gekoppelt mat enger gewësser Portioun M'en-foutissem bei ville Leit, beschriwwen (an illustréiert) ka ginn. --Zinneke 11:15, 11. Mäe 2008 (UTC)

Kaart "Deutsche Sprachen

Moien,

ech sinn der Meenung, d'Kaart vun den "Däitsche Sproochen" ass an engem Kapitel iwwer d'Lëtzebuergesch net relevant (hunn se dofir nees erausgeholl); éischter schonn déi eng oder aner Kaart, déi um Lëtzebuerger Sproochatlas baséiere géif, an déi weist, wéi déi verschidden Diaklektformen doruechter geschwat ginn/goufen.

Wann een esou eng zwaffe kéint, ech kinnt hëllefen, d'Virlage erauszesichen. --Zinneke 09:28, 7. Okt 2008 (UTC)

Et gëtt jo e Site doriwwer, just wëll dee bäi mär net esou richteg. An am alen Dictionnaire waren och esou Koarte wann ech mech richteg entsënnen, sollt een déi vläit scannen? Dat wier awer vill all Wuert eng eege Koart. --Otets 20:33, 9. Okt 2008 (UTC)

Den Unesco a säin Atlas

"vun der Unesco a säi Weltatlas vu Sproochen déi a Gefor si opgeholl": Mäi Bäileed. --Cornischong 08:15, 20. Feb. 2009 (UTC)

Datt oder Dass

Moien, ech hu gesinn, dass am Artikel "Lëtzebuergesch" d'Niewesazjunktioun "dass" ëmgetosch gouf mat "datt". Souwäit ech dat an Emailen an Théaterstécker gesinn hunn, gëtt fir Däitsch "daß" op Lëtzebuergesch "datt" an "dass" gesot a geschriwwen. 143.167.190.39 12:22, 8. Abr. 2009 (UTC)

Du hues dat richteg festgestallt. Wann hei eppes ëmgeännert gouf, dann, fir en eenheetleche Stil an engem Artikel ze hunn (an ze verhënneren, tëscht zwou Doubletten hin an hir ze klunschen). --Zinneke 12:31, 8. Abr. 2009 (UTC)

Eenheetlech vläicht, mä mir klunschen ëmmer tëscht Doubletten. Leit benotze "géing" a "géif", "tëscht" an "zwëschen" och gemëscht... 143.167.190.39

Vun Artikel zu Artikel ginn et jo och, je nodeems, wee wat grad geschriwwen huet, déi Ënnerscheeder, déi s de beschreifs. Wéi gesot: Bannent engem Artikel sollt, wéinst der Lieserlechkeet, jeweils eenheetlech déi eng oder aner Form gebraucht ginn. Soss kënne mer hei och nëmmen dat reflektéiere wat doruechter geschwat gëtt (Ausnam: Regionalisme sollten an den Artikelen op der Säit gelooss ginn).--Zinneke 12:47, 8. Abr. 2009 (UTC)

Moien,

Den dass oder datt ass an deenen zwou variante richteg. Den DFL gëtt allerdéngs nëmmen den datt un. An der Grammaire vun der Lëtzebuerger Sprooch ginn déi 2 Varianten opgezielt. Ausser datt d'Grammaire déi 2 opzielt gebraucht se selwer mat Virléift den datt. (Säit 144 an 145)

Wat den tëschent, tëscht, zwëschen, an zwëscht ugeet, kënnen déi 4 Variante gebraucht ginn.

Wat de géing a géif ubelaangt do hu mer nach warscheinlech eng Hällewull Feeler do stoen.

De géing ass de présent simple vum Verb goen.

De géif ass de présent simple vum Verb ginn, (devenir an donner), an d'Form vum Hëllefsverb ginn am présent composé.

Les Meloures 13:21, 8. Abr. 2009 (UTC)

P.s.

Et sinn mol net sou vill Artikelen an deenen de géif a géing verwiesselt goufen. Et gëtt 42 Säiten an deenen de géing virkënnt, dovunner 22 Diskussiounssäiten an 20 Artikelssäiten. Vun den Artikelssäite sinn der nach a puer an deenen de géing richteg gebraucht gëtt, oder als Zitat do steet, un deem näischt g'ännert soll ginn och wann e falsch gebraucht gouf. (wéi am Artikel Bommeleeër)

Les Meloures 13:34, 8. Abr. 2009 (UTC)

Géif a géing sinn d'Conditionnelsforme vu ginn (geben) a vu goen (gehen). Am Lëtzebuergesche gëtt souwuel Wann ech räich wier, géif ech en Haus kafen wéi och Wann ech räich wier, géing ech en Haus kafen gesot. Béid si richteg. Wat verstees du mat "falsch gebraucht"?

Wat fir mech falsch wier, dat wier * Wann ech räich wier, géif ech dir all meng Suen oder * Wann ech räich wier, géing ech an d'Vakanz. Géif a géing ginn nëmmen als Hëllefverbe benotzt a brauchen ëmmer en Haaptverb duerno. Exceptioune si ganz rar a bellestresch. 143.167.190.39

Wann dat stëmmt wat s du do seess dann ass d'Buch LES VERBES LUXEMBOUGEOIS vum Educatiounsministère falsch, well dat kennt keen Hilfsverb goen, weel d'Form géing kënnt vum Verb goen, an net vun dun den zwee Verben: Ginn autonome (devenir) ou auxiliaire a Ginn autonome (donner)

Hei hannendrun zur Informatioun e Scan aus dem Verbebichi zu de Verben Ginn. E Scan vum Verb Goen kënnt nach no.

Les Meloures 13:03, 9. Abr. 2009 (UTC)

Fichier:Grammaire.jpg

Scan aus dem Verbichi. Klickt op d'Bild fir eng Vergréisserung

Fichier:Grammaire 002.jpg

Scan aus dem Verbichi. Klickt op d'Bild fir eng Vergréisserung

Les Meloures 13:16, 9. Abr. 2009 (UTC)

Merci fir de Scan. Op der 2. Säit ass schon e Feeler am Impératif présent: et soll (wéi op der 1. Säit) Gëff! a Gitt! sinn. A jo, d'Verbebuch huet onrecht. Géing kënnt effektiv vu goen an 't ass warscheinlech en Hëllefverb ginn well et sou eenlech dem Verb ginn (geben) ass. Wann een am Google "ech géing" antippt komme lauter Beispiller vir. Ze mengen, dass nëmmen ech géif richteg wier, wier puristesch. Am Däitsche seet ee würde, am Lëtzebuergeschen géif a géing. 143.167.190.39

Remoien,

Perséinlech gleewen ech dat gären. Mee dorëms geet et net.

Datt d'Verb goen warscheinlech en Hëllefsverb ginn ass, schléisst schonn en Doute mat an. Mer sinn also net sécher. Wou ass dat offiziell dokumentéiert? Les Meloures 13:36, 9. Abr. 2009 (UTC)

Datt goen en Hëllefsverb ass, dat ass kloer, wéi et sech an eent entwéckelt huet, dat ass net ganz kloer. Ginn a goen fënnt een offiziell dokumentéiert am bloe Grammairesbuch vum Stat (S. 61), an de Wierker vum Prof. Dr. Alexandra Lenz (http://www.rug.nl/staff/a.n.lenz/research) a bei Krummes (2004, http://aleph.etat.lu/F/?func=direct&doc_number=000475796&local_base=LUX01). 143.167.190.39

Merci fir d'Info. Ech war an der Grammaire nach net bis op d'Säit 61 komm. :-)

Wat de falschen Impératif présent deen s de hei uwendriwwer ernimmt hues ugeet, ass dat no de Renseignementer déi ech krut, e Setzfeeler. En ass bei den Editions Binsfeld notéiert, a soll bei enger neier Editioun verbessert ginn. Les Meloures 14:51, 9. Abr. 2009 (UTC)

Gär geschitt. Ech hat et och per Zoufall entdeckt. Jo, dat mam Impératif gesäit och no engem Copy-Paste Tippfeeler aus. D'Haaptsaach si wësse Bescheed fir eng weider Oplag. Hoffentlech dann och méi op Englesch geschriwwen.... 143.167.190.39

"Meedchen" an -chen

Meedchen ass sächlech, well den Diminutif -chen hei sächlech ass, Kann ee mer soe vu waterengem Substantiv Meedchen den Diminutiv ass? Les Meloures 11:37, 14. Okt. 2010 (UTC)

"Meedchen" ass den Diminutiv vu "Mod". Déi ass weiblech. Gouf verbessert. --Zinneke 15:41, 14. Okt. 2010 (UTC)

Remoien,

Ech mengen do gouf e schlecht Beispill erwëscht. Meedchen ass menger Meenung no keen Diminituv vun eppes. Den Diminutiv vu Mod ass Modchen an net Meedchen. D'Meedchen (fille) ensteet net aus engem anere Substantiv dat diminuéiert gëtt, par Konter well et de chen hannen huet kann et selwer net méi op déi Manéier diminuéiert ginn a säin Diminutiv (fr:fillette) muss mat kléngt Meedchen ëmschriwwe ginn. Les Meloures 16:31, 14. Okt. 2010 (UTC)

P.S

Et gëtt nach a puer Wierder am Lëtzebuergeschen mat chen hannen déi net aus engem Diminutiv kommen wéi z.B de Frippchen (fr: fripier)

Am Lëtzebuergeschen hu Wierder mam Diminutiv "-chen" dat selwecht grammatescht Geschlecht wéi dat Wuert ouni -chen: de Mann, e Mann > de Männchen, e Männchen; d'Hand, eng Hand > d'Händchen, eng Händchen; e Vëlochen, de Vëlochen, eng Spengelchen, d'Spengelchen.

D'Iddi, dass lëtzebuergesch Wierder mat -chen sächlech musse sinn ass falsch iwwerdrot aus eisem grammatesche Wëssen aus dem Däitschen. 't ass awer gelungen, dass "Meedchen" sächlech ass. Vläicht hu mer et aus dem Däitschen entlount, wou mer virdru vläicht en anert Wuert haten...? 86.156.194.220 22:46, 29. Okt. 2010 (UTC)

Feelend Ergänzungen

Ëmlaut

D'Lëtzeburger Sprooch kennt den Ëmlaut ä (IPA: /æ/), ü (IPA: /y/), ë (IPA: /ɘ/) (fréier ö, IPA: /œ/) an é (IPA: staarkt /e/). Genee wéi am Schwäizer-Däitschen gët et am Lëtzebuergeschen keen ß, dëst gët wéi do duerch een Doppelt-s (ss, IPA: staarkt /s/) ersat. Dat fir d'Lëtzeburger Sprooch karakteristischt ë ersätzt dat fréier vill benotzen ö an as eng Mëschung tëschent engem e an engem ö; et gët als eo (aplaz oe) ëmschriwwen. Zem Beispill as aus wöllen an der néier Rechtschreiwung wëllen gin. Dat vum franséischen stammend é stellt am Géigesatz zëm normalen, däitschen e een méi staarkt duer.

Syntax

Den Satzbau as am Lëtzebuergeschen identesch mat dem Däitschen: D'Grondform as SVO (Subjekt, Verb, Objekt). Am Niewesatz as déi grondsätzlech Satzuerdnung SOV.

Sproochegrenz

D'Kaart vun der historescher Sproochegrenz bei der Belscher Revolutioun/Grënnung vum onofhängegen Groussherzogtum Lëtzebuerg 1839: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/de/8/83/LuxembourgPartitionsMap_1839_Language.jpg D'Stad Arel as bei d'Belsch komm, well Provënz Lëtzebuerg een Verwaltungssëtz gebraucht huert. -- 87.240.236.162 10:35, 17. Feb. 2011 (UTC)

Arel "vs." St. Vith

Eng Bemerkung : wann dat Areler Létzeburjesch Létzeburjesch oss, dann os dat, wat d'Einwohner vam Kanton Zem Vekt, (also dem Süden van der détschsproschijer Jemeinschaft va Beljien), osch Létzeburjesch. Ischtens well d'Jäjend südléch van Zem Vekt dem Muselfränkische Roum ajehiert ( den nördléchen Deel bos ant Venn oss en Mischform téschent dem Ripuarischen onn dem Muselfränkischen) on zweitens, janz einfach historisch : wie dat Bitburjer Laand onn d' Areler Laand hat dat Vegder Laand ( Herrschaften Urren, Réiland, zem Vekt, Biätchebich) schliessléch oo zem Herzogtum Létzeburrig jehuurt ( wat jo allerdings keen Anspruch dorstellt). Also : ech fonnen, die belsch Eefel (Kanton Zem Vekt onn die altbelsch Diärrefer Bokels, Develnt, Wattermol onn Urt) mitten als zem Létzeburjeschen Sproschroum zojehirig erwähnt jänn. Philipp G.--87.66.188.208 11:19, 1. Mee 2011 (UTC)

Diglossie

Am Artikel fehlt nach eng Erklärung zur lëtzebuergesch-däitscher Diglossie (an datt dowéinst z.B. déi meescht Printmedien an d'Schoulbicher op Däitsch sin.)! -- 87.240.227.118 18:29, 13. Mee 2011 (UTC)

Moien a Merci fir den Hiwäis.

Wann Dir Bescheed doriwwer wësst, kënnt Dir dat roueg an den Artikel setzen. --Les Meloures 19:47, 13. Mee 2011 (UTC)

Ech sinn net derfir, esou eppes hei anzedroen: D'Sproochesituatioun zu Lëtzebuerg ass bei wäitem méi komplex wéi just déi ernimmten Diglossie. Dofir gëtt et den Artikel Méisproochegkeet zu Lëtzebuerg. --Zinneke 21:33, 13. Mee 2011 (UTC)

Villmols Merci fir den Hiwäis! -- 87.240.227.118 01:39, 14. Mee 2011 (UTC)

Die Mehrheit der Printmedien und Schulbücher sind im Großherzogtum nämlich auf Standarddeutsch.

Léiwer gleewe wéi nozielen --91.180.236.85 21:21, 13. Mee 2011 (UTC)

Kuck nëmmen mol d'Lëscht vun Zeitungen an Zäitschrëften zu Lëtzebuerg an hier Oploen. -- TiMue87 14:24, 14. Jun. 2011 (UTC)

Nach eng Kéier hei: Den Term "Diglossie" gräift ze kuerz, fir d'Sproochesituatioun zu Lëtzebuerg ze beschreiwen; Tri-; resp. Polyglossie ass éischter ubruecht, den Artikel Méisproochegkeet... ass do, fir déi babylonesch Zoustänn ze beschreiwen.--Zinneke 16:24, 14. Jun. 2011 (UTC)

Mir Lëtzebuerger schwätzen Lëtzebuergesch an schréiwen, liesen meeschtens (oder ganz, ganz oft) Däitsch (offiziell Texter: Zeitungen, Bicher, Internet, etc.) an all Lëtzebuerger versteht vun klengems un Däitsch; also domat international eng Diglossie (= Zweesproochegkeet duerch een vill benotzten Dialekt an eng manner benotzten Standartsprooch; kuck z.B. déi däitschsproocheg Schwäiz). Nëmmen Regéierung (houfreg Akademiker!) an haaptsächleg d'Auslänner benotzen d'Sproochen Franséisch, Englesch oder Portugisesch an déi Friemsproochen verteht awer och net all Lëtzebuerger; dofir keng Tri- oder resp. Polyglossie. -- TiMue87 04:49, 15. Jun. 2011 (UTC) P.S.: Kuck mol eis flott Diglossie an dësem super Video-Clip: Video vun den Festlechkeeten 1939: "100 Joer Onofhängegkeet!" -- TiMue87 05:02, 15. Jun. 2011 (UTC)

Dee Clip ass just zougänglech fir ugemellte Benotzer... --Zinneke 10:07, 15. Jun. 2011 (UTC)

Leider! :-( -- TiMue87 10:26, 21. Jun. 2011 (UTC)

Moien TiMue87, deng Definitioune vu Lëtzebuerger an Diglossie schénge mer ze enk. Lëtzebuerger mat frankophonem Familljenhannergrond sinn éischter franséisch orientéiert wéi däitsch. An der Lëtzebuerger Sprooch huet sech och e komplette Bagage vu franséischen Termen incorporéiert an dat schéngt mer näischt mat "houfregen Akademiker" ze dinn ze hunn. D'Fro, wie Lëtzebuerger ass, kënne mer just sou beäntweren: dee mat engem Lëtzebuerger Pass. An do hu mer jo rezent och d'Méiglechkeet vun der duebeler Nationalitéit. An do gëtt et vill Kombinatiounsméiglechkeeten. Déi lëtzebuergesch-däitsch Sproochen-Diglossie ass just eng dovunner. --Sultan Edijingo 07:04, 15. Jun. 2011 (UTC)

Déi francophon Lëtzebuerger hun sech 1839 vum germanophonen Lëtzebuerg getrennt fir mat der Belsch zu fusionéieren -> Kuck dat hei. Déi richteg Lëtzebuerger wuessen mat der Diglossie op (Télé, Zeitung, Zeitschrëften, Bicher, Micky-Mausen, etc.) an Franséisch bleiwt fir sie einfach eng komplizéiert Friemsprooch. Jiddereen den perfekt eis Sprooch schwätzt an och déi aner Viraussetzungen erfëllt, dierf, menger Meenung no, gären hei schaffen an och Lëtzebuerger gin. -- TiMue87 10:26, 21. Jun. 2011 (UTC)

Wéi wier et mat Fakten amplaz Meenungen? Wéi schonn e puer mol geschriwwen, kann een hei empiresch beluecht noliesen, wéi komplex d'Sproochesituatioun am Land ass. Am Iwregen: Ween zu Lëtzebuerg dierf schaffen, hänkt vun de Gesetzer dozou of, net vu Meenungen. Dito fir d'Naturaliséierungen. Ech mengen, du bass hei am falsche Medium. Hei ass eng Diskussiounssäit vun enger Enzyklopedie, a keng Lieserbréifsäit. --Zinneke 10:39, 21. Jun. 2011 (UTC)

Déi Lëtzebuergesch-Däitsch Diglossie-Theorie gët ëmmer rëm vu verschiddenen aarme Geeschter dofir benotzt hire latenten anti-frankophone Rassismus auszedrécken. Meeschtens läit et dorun dass se selwer an der Schoul net opgepasst hunn an dowéinst kee Franséisch kënnen (ech zitéieren: "Déi richteg Lëtzebuerger wuessen mat der Diglossie op (Télé, Zeitung, Zeitschrëften, Bicher, Micky-Mausen, etc.) an Franséisch bleiwt fir sie einfach eng komplizéiert Friemsprooch." An dat obwuel een et schonn am 2te Schouljoer (!) léiert.). Natierlech hu mer eng Polyglossie oder wat ass matt all dene Lëtzebuerger déi ee franséischen, belschen, italieeneschen oder portugiesesche Migratiounshannergrond hunn? Am latente Rassismus ass fir déi natierlech keng Plaz. Mee da froën ech awer: wat ass dann iwwerhaapt e richtegen Lëtzebuerger? Ween huet dann an dem Land keng auslännesch Virfahren? --Vonschni (Diskussioun) 20:49, 15. Jul. 2012 (UTC)

Grammatik

I'm learning Luxembourgish but I encountered a few troubles:

• I can't find information about the prepositions. I know some German, so I know that auf (a Lëtzebuergesch: op) goes with the Dativ, but I'm not sure about every preposition.
• I can't find enough information about verbs... I'm having troubled the regular irregularities (if you know what I mean. Some irregular verbs are conjugated a bit the same.)

Russian grammar has a fabulous article in Luxembourgish, but I can't find an article like that about Luxembourgish. ElMosquitoRápido 19:00, 12. Sep. 2011 (UTC)

Hi, this certainly will help regarding the verbs. --Jwh 22:14, 12. Sep. 2011 (UTC)

Hello,

did you allready try Wiktionary in luxemburgish language. --Les Meloures 22:21, 12. Sep. 2011 (UTC)

Jwh, I just discovered that site yesterday! It helps me a lot! Les Meloures, I found the list! I think this article is very complete. I think this would certainly help people learning the Luxembourgish language. Can't we place that information in this article? --ElMosquitoRápido 06:43, 13. Sep. 2011 (UTC)

Lëtzebuergesch as eng Sprooch...

(Ech wëllten dat an den Artikel sëtzen, mä t'ass nët méiglech) ...wëll d'Lëtzebuerger akzeptéiren dat ee Däitschen Lëtzebuergesch schwaat. Wier d'Lëtzebuergescht nach e Dialekt (wéi dat d'Schweizer Däitsch nach ëmmer ass) dan géiften d'Lëtzebuerger dat net goutéiren. Wann ee Hamburger op München plënnert, dan bleiwt een dach erem säi Hamburger Däitsch (oder Standarddäitsch) schwätzen (esou wéi dat och een vum Eisleck an der Minett mëcht) an probéiert nët fir den Dialekt vu München zou imitéiren. (Ech hun dat am Ländche selwer gemierkt - ech si nämlech ee Däitschen...)

Ech versti wat Der wëllt soën. Et get nämlech ee Standardlëtzeburgesch dat a senger Roll dem fälschlescherweis als Houdäitsch bezeechneten Dialekt (richteg ass "Héichdäitsch") entsprecht. Dat ass déi sougenannt "Koiné", dat "normalste" Lëtzebuergesch, sou wéi et am Mierscher Raum geschwat get. Wa mer eis schlecht verstinn (zB ee Veiner an e Minetter) "switche" mer net op Däitsch em (sou wéi e Saarlänner oder en Eisträicher et géif maachen), mee op d'Koiné. --Vonschni (Diskussioun) 21:09, 15. Jul. 2012 (UTC)

Emännerung vun der Klassifikatioun

Well jo klor ass, dass Lëtzebuergesch eng eestänneg Sprooch a keen däitschen Dialekt ass, schloën ech fir, déi Kategorien, déi eppes Falsches suggeréieren aus der Klassifikatioun rauszebriechen. Sou gouf et mam Hollänneschen an der däitscher a lëtzebuergescher Wikipedia jo och gemaach (an däer franséischer net).

Souguer wa mer tatsächlech Muselfränkesch schwätzen (d'Tendenz geet éischter zu Mëttelfränkesch), dann ass dat Muselfränkesch dat westlech vun der däitsch-lëtzebuergescher Sproochgrenz geschwat gët keen Däitsch, mee Lëtzebuergesch. Et gehéiert net zum däitsche Sproochgrupp a scho guer net zum Héichdäitschen.

Et gëtt jo och keng kloer Sproochgrenz tëschent dem Hollänneschen an de benopeschten däitschen Dialekter.

Ech wäert déi Ännerung an nächster Zäit virhuelen, wa keng besser Virschléi kommen, an se duerno an der däitscher Wikipedia an an aneren duerchsetzen.

Wann een deem net zoustëmmt, da kënnen Hollännesch, Schweedesch an Dänesch matt dene selwechten Argumenter dem Héichdäitschen zougerechent ginn an dat kann een dann an enger däitscher-karnevalscher Euphorie iwwert dee ganzen Indo-Europäesche Sproochraum maachen. Dann erklären däitsch Linguisten op Indeschen Unien hire Studenten, dass denen hir Mammesprooch eigentlech Héichdäitsch ass :D --Vonschni (Diskussioun) 15:35, 16. Jul. 2012 (UTC)

Et ass iwwerhaapt keng Fro, datt d'Lëtzebuergescht Héichdäitsch ass. "Hochdeutsch" ass nämlech net dat selwecht wéi "Neuhochdeutsch" oder "Standarddeutsch". Héichdäitsch (Hochdeutsch) sinn déi Dialekter, déi déi zweet Lautverschiebung matgemaach hunn. Hollännesch, Schweedesch, Dänesch - an och Nidderdäitsch - gehéiren do net derbäi. Mee Lëtzebuergesch natierlech schon. Du sees jo iessen, schlofen, maachen, oder? Oder sees de ieten, schlopen, maaken? Am letzte Fall schwätz de tatsächlech keen Héichdäitsch, mä dann och kee Lëtzebuergesch...

Ech soën awer och Topert oder Dëlpes an net Trottel. Rëndvéih an net Rindvieh, "kee méi doheem!" an net "unterbelichtet!"!

"Offiziell Sprooch" déi "reglementéiert gëtt duerch"?

Moien,

ech hunn do zwéi Problemer mat ëem wat an där Këscht steet:

- 1. ass Lëtzebuergesch keng offiziell Sprooch vu Lëtzebuerg, et ass definéiert als "Nationalsprooch" (wat och ëmmer dat ass) an, "dans la mesure du possible", Sprooch vum Kontakt tëscht Verwaltung a Bierger;

- ass dat eenzegt, wat reglemetéiert ass, d'Orthographie, an zwar duerch déi 2 Sproochgesetzer vun 1975 an 1999. Et gëtt keng Institutioun, déi d'Sprooch ~u sech géif reglementéieren (d.h. festleeë géif, wat wéi genannt gëtt, asw.).

--Zinneke (Diskussioun) 15:29, 17. Dez. 2012 (UTC)

Dach, dat as den Conseil Permanent pour la Langue Luxembourgeoise. Neen, dat as falsch! Se gëtt définéiert als "la langue des Luxembourgeois" an als eng vun de "langues officielles" ... wéi een Text läit Iech do vir?! Dans la mesure du possible gëlt fir déi dräi Sproochen an dobei geet ët drëms, a wéi enger Sprooch eng Administratioun hir Äntwerten ze redigéieren huet.--Luchs (BLA) (Diskussioun) 20:38, 14. Mee 2016 (UTC)

Moien, a waterengem Text steet datt Lëtzebuergesch eng vun de langues officielles ass an a waterengem Text ginn déi langues officielles ernimmt. Merci am Viraus. --81.242.133.231 06:14, 19. Mee 2016 (UTC)

PS: Wat mécht dee Conseil Permanent pour la Langue Luxembourgeoise. Zënter Joren gëtt en nach just vun den Dictionnairesediteuren a vun den LOD's Männercher vu Miersch als Schutzschierm benotzt, besonnesch am Ausdrock et par ses modifications ultérieures décidées par le Conseil permanent de la langue luxembourgeoise déi awer néirens opzedreiwe sinn. Wann ee bei LOD's eppes nofreet kritt een dann eng komesch Äntwert, och alt mol eng ouni Sënn ouni vun all de Wierder ze schwätzen déi an deem "Dengen" wat e Referenzlexikon soll sinn, feelen.

Nëmme ee Beispill vu villen: Op d'Nofro firwat d'Wuert Échel net am LOD ze fannen ass, krut ech mol vun deene gesot wat ech wierklech géif mengen. Dach, dach déi wësse genee wat ech mengen, Dir hutt Iech net verlies. Si hu mir du gesot ech géif dat Wuert falsch schreiwen well dat Wuert wat ech géif mengen géif Eechel geschriwwen an dat stéing am LOD. Fi wéi domm halen déi d'Leit???

Grënn, datt d'Lëtzebuergescht eng Sprooch ass

Ech si selwer en Däitschen a si selwer där Meenung, datt d'Lëtzebuergescht eng Sprooch ginn ass a keen Dialekt méi ass (wat et fréier war). Mä dofir kann et kee Grond sinn, datt een, deen nëmmen Héichdäitsch schwätzt, d'Lëtzebuergescht net versteet. Dat gëllt fir eng grouss Zuel vun däitschen Dialekter, jo souguer bal all. Déi aner Grënn si besser a méi wichteg: 1.) et ass eng offiziell Nationalsprooch; 2.) et gëtt an den Institutioune vum Staat benotzt; 3.) et gëtt vun de Leit an all Situatioun benotzt (kee "code-switching"); 4.) et ass vum "Dialektsterben" net betraff; a sou weider. — Den Argument mam Net-Verstoen ass e schlechten an schwächt dat Ganzt éier of. Drëms géif ech deen erausgeheien.

bzw. soll wat heeschen?

Bzw. ass keng lëtzebuergesch Ofkierzung, a “bezéiungsweis” kee (gebräichlecht) lëtzebuergescht Wuert. Richteg wier respektiv, resp. ofgekierzt. Den LOD gëtt mer recht: https://www.lod.lu/?RESPEKTIV2 Zimmlech penibel, sou Feeler gläich zu Ufank vun engem Artikel iwwert déi benotzte Sprooch dran ze hunn... -- (Ouni Ënnerschrëft)

Jo effektiv ganz penibel. Mir schummen ons, an hunn een ugestallt fir dat ze verbesseren.

Mä op der anerer Säit, och wann eppes falsch hei steet, dann ass dat keng Ursaach fir mat de Leit ze blären. --Les Meloures (Diskussioun) 18:24, 14. Dez. 2020 (UTC)

Moselfränkische Wikipedia

Entschuldigt bitte, dass ich auf Deutsch schreibe: Weiß jemand, ob jemand bereits versucht, die luxemburgische Wikipedia zu einer gesamtmoselfränkischen auszubauen? Ähnliches funktioniert ja bereits bei der rheinfränkischen Wikipedia, bei der es ein Texte in Pfälzisch, Hessisch, Südfränkisch (also "Badisch" um Karlsruhe) und im östlichen Lothringer Platt gibt. --Son-of-my-comfort (Diskussioun) 20:28, 6. Feb. 2021 (UTC)

Setzt w.e.g. een Link fir LuxVocabulary op des Säit

LuxVocabulary: Webapplikatioun fir Lëtzebuergesch Orthographie ze léieren [1] Pantonox (Diskussioun) 12:27, 2. Jul. 2023 (UTC)