Butan
| Butan | |
|---|---|
| |
| Systemateschen Numm (IUPAC) | Butan |
| Trivialen Numm | n-Butan |
| Cheemesch Formel | C4H10 |
| Ausgesinn / Geroch | duerchsiichtege Gas |
| Eegenschaften | |
| Dicht | 2,71 kg/m3 bei 0 °C, 1013 hPa |
| Léislechkeet | 0,061 g/l bei 20 °C (am Waasser) |
| Molmass | 58,1 g/mol |
| Schmëlzpunkt | −138,3 °C |
| Kachpunkt | −0,5 °C |
| Thermodynamesch Daten | |
| Standard Formatiounsenthalpie ΔfH0
|
–125.6 KJ·mol−1 |
| Standardentropie S0
|
310.23 J·K−1·mol−1 |
| Verbrennungsenthalpie ΔcH0
|
–2877.5 KJ·mol−1 |
| Weideres | |
| Änlech Moleküllen | Pentan Isobutan |
| Cheemesch Famill | Alkanen |
n-Butan ass e kettefërmege Kuelewaasserstoff, deen zu den Alkane gehéiert. D'Famill vun de Butanen besteet aus zwéin Isomeren, dem n-Butan an dem Isobutan.
Physikalesch Eegenschaften
ännerenn-Butan huet keng Faarf a kee Geroch. En ass ganz liicht ze verflëssege wéinst sengem héije Kachpunkt. E gëtt dofir mat wéineg Drock ënner flësseger Form a Gasfläschen transportéiert.
n-Butan léist sech schlecht am Waasser op. Dogéint ass en am Alkohol, Ether an am Chloroform gutt léislech.
Cheemesch Eegenschaften
ännerenn-Butan brennt un der Loft ouni vill Réckstänn. Mat Sauerstoff gemëscht ass en explosiv. Bei der Verbrennung entsteet Kuelendioxid a Waasser.
Mat den Halogenen Chlor a Brom forméiert de Butan Substitutiounsproduiten.
Virkommen
ännerenButanen oder n-Butan kënnt am Äerdgas an am Äerdueleg vir. Donieft entsteet en an de Pëtrolsraffinerien a beim Cracking.
Uwendung
änneren
n-Butan ass den Haaptbestanddeel vum Flësseggas. E gëtt an Drockfläsche gelagert a mam Isobutan gemëscht als Brennes benotzt. D'Campingsfläschen enthale 70-80 % Butan an 20-30 % Propan. Si gi nach mat Buten, Propen a Mercaptanen als Gerochsstoffer vermëscht. Gasfläsche mat Butan sollen op kille Plaze lageren a vu liichtentzündleche Materialien ewegbleiwen.
De kettefërmege Butan gëtt an der Chimie geholl fir Butadien a Buten hierzestellen. Ausserdeem gëtt en an der Alkylatioun benotzt fir d'Oktanzuel vum Sprit z'erhéijen. Doriwwer eraus ass Butan och Killmëttel fir Frigoen. Am Géigesaz zu den FCKW ass e net ozonschiedlech. An en ass en Dreiwmëttel fir Spraydousen.
Auswierkungen op d'Gesondheet
ännerenA groussen Dose wierkt Butan narkotesch. Duerch Anotme vum Butan kann een erstécken oder un engem plëtzlechen Doud stierwen.
Literatur
änneren- Martindale, The Extra Pharmacopoeia, Thirtieth Edition
- Éditions A. De Boeck, Bruxelles, 1979, Chimie organique, A. Dessart - J. Jodogne - J. Paul
Um Spaweck
änneren| Commons: Butan – Biller, Videoen oder Audiodateien |
