Wiener Gemengebezierker

D'éisträichesch Haaptstad Wien ass politesch an 23 Gemengebezierker ënnerdeelt. Vun de Wiener ginn dës Bezierker an der Reegel net mam Numm mä mat der Nummer genannt ("17. Bezierk" oder och "Der Siebzehnte"). Dës Nummere stinn op all Stroosseschëld virum Numm vun der Strooss (z. B. „17., Pezzlgasse”) a bilden och déi 2. an déi 3. Ziffer vum Postcode („1010” fir den 1. Bezierk bis „1220” fir den 22. Bezierk, am 23. Bezierk gëllen Ausnamen).

D'Wiener Gemengebezierker

Geschicht

änneren

Déi ursprénglech Stad Wien huet nëmmen aus der "Inneren Stadt" bestanen. Zanter dem 15. Joerhonnert sinn awer och ëmmer méi Leit baussent der Stadmauer geplënnert. D'Gemengen tëscht der Stadmauer an dem Linnewall deen 1707 gebaut gouf, goufe "Vorstädte" gegannt. Fir d'Verwaltung ze vereinfachen, gouf 1849 decidéiert, dës Uertschaften an d'Gemeng Wien opzehuelen, wat dann 1850 geschitt ass. Si goufen an d'Bezierker 1.-8. ënnerdeelt. Duerch spéider Deelunge sinn doraus 10 Bezierker entstanen.

Baussent dem Linnewall gouf et déi sougenannt "Vororte". Well de Linnewall och eng Steiergrenz war, war d'Liewen do méi bëlleg. Doduerch hu sech d'Verhandlungen, fir déi bei d'Gemeng Wien ze setzen, och zirka 20 Joer higezunn. 1892 koumen dunn d'Faubourgen als Bezierker 11. - 19. bei d'Gemeng Wien derbäi. 1900 gouf den 20. Bezierk vum 2. ofgespléckt. 1904 gouf d'Groussgemeng Floridsdorf, um lénksen Uwänner vun der Donausäit, den 21. Bezierk vu Wien.

 
Kaart vu Grouss-Wien (al Grenzen däischterorange, nei Grenzen hellorange, haiteg Grenzen mëttelorange)

Nom Anschluss am Joer 1938 goufe 97 nidderéisträichesch Uertschaften no enger Veruerdnung vum deemolege Buergermeeschter vu Wien Hermann Neubacher vum 1. Oktober 1938 an d'Wiener Gemeng opgeholl, wouduerch Wien bis zu der Befreiung 1945 als „flächegréisst däitsch Stad” gegollt huet, an nach bis 1954 als Grouss-Wien bezeechent gouf, well wärend dëser Zäit 26 Bezierker zu der Stad gehéiert hunn.

14. Bezierk: Penzing
22. Bezierk: Gross-Enzersdorf,
23. Bezierk: Schwechat,
24. Bezierk: Mödling,
25. Bezierk: Liesing,
26. Bezierk: Klosterneuburg.

D'Uertschafte Breitenfurt, Laab im Walde, Perchtoldsdorf, Vösendorf an Hennersdorf sinn net am Bezierk Mödling bliwwen, mä goufen dem Bezierk Liesing zougedeelt. Dës nei Bezierker goufen als Landbezierker mat de Randgemenge bezeechent.

Nom Enn vum Zweete Weltkrich gouf beschloss, dat réckgängeg ze maachen, mä et ass um Widderstand vun de sowjetesche Behörden an demKontrollrot gescheitert. Doäai ass d'Situatioun entstane, datt d'Bierger vun deene Bezierker hir Mandater fir den nidderéisträichesche Landtag gewielt hunn. Déi Mandater haten awer do kee Stëmmrecht. Ëmgekéiert goufen d'Randgemenge vun der Wiener Gemeng administréiert, mä haten awer keng Vertrieder am Wiener Gemengerot.

Eréischt 1954 hunn och d'sojwetesch Behörden zougestëmmt, datt d'Randgemengen nees erausgeholl ginn. Zu där Zäit hate sech d'Bierger awer schonn un d'Zougehéieregkeet zu Wien gewinnt. D'Gemeng Wien selwer huet och probéiert si am Stadverband ze behalen. Et goufe souguer inoffiziell Volleksofstëmmungen, wéi zum Beispill zu Mödling a Klosterneuburg. Déi haten awer keng Relevanz fir d'Entscheedung déi schonn 1945 getraff gouf. Nëmmen Deeler vum 22. (haut Donaustadt a 25. Bezierk (als 23. Bezierk) a verschidde Gemengen um Bord vun der Stad si bei Wien bliwwen. 46 Gemenge goungen nees un Nidderéisträich. Wien huet doduerch zwéin Drëttel vu senger Fläch verluer.

Bezierker & Bezierksdeeler

änneren

En Iwwerbléck iwwer d'Bezierker:

Bezierk Wopen Véirel Gehéiert zu Wien
zanter
Fläch
an ha
Awunner
2001
Beschäftegt
2001
1. Innere Stadt  
-
-
288
17.056
100.745
2. Leopoldstadt  
Jägerzeile
Leopoldstadt
Zwischenbrücken
1850
1.927
90.914
47.316
3. Landstrasse  
Landstrasse
Erdberg
Weissgerber
1850
742
81.281
67.812
4. Wieden  
Hungelbrunn
Schaumburgergrund
Wieden
1850
180
28.354
24.971
5. Margareten  
Hundsturm
Laurenzergrund
Margareten
Matzleinsdorf
Nikolsdorf
Reinprechtsdorf
1850
203
49.111
14.964
6. Mariahilf  
Gumpendorf
Laimgrube
Magdalenengrund
Mariahilf
Windmühle
1850
148
27.867
21.906
7. Neubau  
Altlerchenfeld
Neubau
Sankt Ulrich
Schottenfeld
Spittelberg
1850
161
28.292
25.743
8. Josefstadt  
Alsergrund
Altlerchenfeld
Breitenfeld
Josefstadt
Strozzigrund
1850
108
22.057
14.135
9. Alsergrund  
Alservorstadt
Althangrund
Himmelpfortgrund
Lichtental
Michelbeuern
Roßau
Thurygrund
1850
299
37.108
54.948
10. Favoriten  
Favoriten
Inzersdorf-Stadt
Oberlaa
Rothneusiedl
Unterlaa
1874
3.180
147.636
56.849
11. Simmering  
Albern
Kaiserebersdorf
Neu-Albern
Simmering
1892
2.323
76.899
30.798
12. Meidling  
Altmannsdorf
Gaudenzdorf
Hetzendorf
Obermeidling
Untermeidling
1892
821
78.268
30.157
13. Hietzing  
Hietzing
Hacking
Lainz
Ober Sankt Veit
Unter Sankt Veit
Speising
1892?
3.770
49.574
23.743
14. Penzing  
Baumgarten
Breitensee
Hadersdorf-Weidlingau
Hütteldorf
Penzing
1892?
3.396
78.169
25.960
15. Rudolfsheim-Fünfhaus  
Rudolfsheim
Fünfhaus
Sechshaus
1892
392
64.895
28.219
16. Ottakring  
Neulerchenfeld
Ottakring
1892
867
86.129
25.757
17. Hernals  
Hernals
Dornbach
Neuwaldegg
1892
1.135
47.610
14.477
18. Währing  
Gersthof
Pötzleinsdorf
Währing
Weinhaus
1892
628
44.992
13.972
19. Döbling  
Grinzing
Heiligenstadt
Kahlenbergerdorf
Josefsdorf
Neustift am Walde
Nußdorf
Oberdöbling
Salmannsdorf
Sievering
Unterdöbling
1892
2.490
66.487
26.665
20. Brigittenau  
Brigittenau
Zwischenbrücken
1900
568
76.268
21.729
21. Floridsdorf  
Donaufeld
Floridsdorf
Grossjedlersdorf
Jedlesee
Leopoldau
Neujedlersdorf
Stammersdorf
Strebersdorf
1904
4.446
128.228
48.062
22. Donaustadt  
Aspern
Breitenlee
Eßling
Hirschstetten
Kagran
Kaisermühlen
Lobau
Neueßling
Stadlau
Süßenbrunn
1954
10.234
136.444
44.420
23. Liesing  
Atzgersdorf
Erlaa
Inzersdorf
Kalksburg
Liesing
Mauer
Rodaun
Siebenhirten
1954
3.200
84.718
55.759

Politik

änneren

Un der Spëtzt vun all Bezierk steet de sougenannte Bezirksvorsteher. Hie gëtt ëmmer vun der politescher Partei gestallt, déi am meeschte Stëmme bei de Bezierkswale krut, an ee vu sengen zwéi Stellvertrieder och. Den zweete Stellvertrieder gehéiert normalerweis zu der zweetstäerkster Partei. Déi Gréng stellen de Bezierksvorsteher am 7. an 8. Bezierk, d'ÖVP an de biergerleche Bannebezierker 1 a 4, an an de Villequartieren 13, 18 an 19. An allen anere Bezierker gëtt de Bezirksvorsteher vun der SPÖ gestallt (Stand vun de Walen 2005).

2002 gouf d'Walrecht bei de Bezierkswalen och fir Net-EU-Bierger, déi op d'mannst fënnef Joer zu Wien wunnen, gesetzlech festgehalen. Dat Gesetz gouf allerdéngs 2004 vum Verfassungsgeriicht wéinst enger Plainte vun der FPÖ an der ÖVP nees opgehuewen.

Um Spaweck

änneren
Commons: Districts of Vienna – Biller, Videoen oder Audiodateien