Alkanen
Alkanen (fréier: Paraffinen, Grenzkuelewaasserstoffer) sinn azyklesch an net gesiedegt Kuelewaasserstoffer vun der Strukturformel CnH2n+2. Vum Butan u gëtt et verzweigt Alkanen. Dat sinn d'Isomeren, si ginn als Isoalkanen oder Isoparaffinen (i-Alkanen, i-Paraffinen) bezeechent. Déi normal kettefërmeg Alkanen, déi net veräschtelt sinn, ginn n-Alkanen oder n-Paraffine genannt. D'Cycloalkanen hunn eng Rankstruktur.
Nomenklatur änneren
Ausser deenen éischte véier Alkane gëtt den Numm vun engem n-Alkan aus enger griichescher Zuel an dem Suffix –an forméiert. D'Zuel gëtt d'Nummer vun de Kuelestoff-Atomer vum n-Alkan un. De Buschtaf n seet, datt et sech ëm e kettefërmegen Alkan handelt.
| Numm | Formel | Kachpunkt (C°) | Schmëlzpunkt (C°) |
|---|---|---|---|
| Methan | CH4 | -161,5 | -182,5 |
| Ethan | CH3-CH3 | -88,6 | -183,3 |
| Propan | CH3-CH3-CH3 | -42,1 | -187,7 |
| n-Butan | CH3-CH3-CH3-CH3 | -0,5 | -138,4 |
| n-Pentan | CH3-(CH2)3-CH3 | 36,1 | -129,7 |
| n-Hexan | CH3-(CH2)4-CH3 | 68,7 | -95,3 |
| n-Heptan | CH3-(CH2)5-CH3 | 98,4 | -90,6 |
| n-Octan | CH3-(CH2)6-CH3 | 125,7 | -56,8 |
| n-Nonan | CH3-(CH2)7-CH3 | 150,8 | -53,5 |
| n-Decan | CH3-(CH2)8-CH3 | 174,1 | -29,7 |
Physikalesch Eegenschaften änneren
Déi éischt véier Alkanen (Methan, Ethan, Propan a Butan) si bei Raumtemperatur a bei Atmosphärendrock (1013 hPa) gasfërmeg. Mat 5 bis 16 Kuelestoff-Atomer (Pentan bis Hexadecan) si se flësseg an all Alkan, deen nach méi C-Atomer huet, ass fest.
Cheemesch Eegenschaften änneren
U sech sinn d'Alkanen inert a reagéiere seele mat anere Produiten. Dofir gi se och Paraffine genannt.
Alkane reagéieren awer mat dem Chlor a mat der Schwiefelsaier fir nei Produiten ze forméieren. Mam Sauerstoff verbrenne se zu Kuelendioxid a Waasser. Aner Reaktioune vun den Alkane sinn de Cracking an d'Isomeriséierung.
Virkommen änneren
Hierstellung änneren
An der Industrie ginn Alkanen aus dem Äerdgas an aus dem Pëtrol destilléiert an extrahéiert.
Uwendung änneren
Alkane ginn als Brennes, Sprit a Léisungsmëttel geholl. Donieft si se wichteg Basisproduiten an der Petrochimie.
Literatur änneren
- Éditions A. De Boeck, Bruxelles, 1979, Chimie organique, A. Dessart - J. Jodogne - J. Paul
Um Spaweck änneren
| Commons: Linear alkanes – Biller, Videoen oder Audiodateien |
